пятница, 29 ноября 2013 г.

მე და ვაჟა

ერთი ძალიან საყვარელი მეგობარი მყავს _ ვაჟა. თბილი,  ზრდილი ოჯახისშვილი, დიპლომიანი... დიპლომს ხაზი საგანგებოდ გავუსვი, რადგან სწორედ დიპლომიანი, მშვენიერი გარეგნობის და ბინიანი ბავშვობის მეგობარი უცოლო დამირჩა.
ვაჟა გამორჩეულად მიყვარს, ერთ მერხზე ვისხედით და გული მართლა მწყდება ოჯახი რომ არ შექმნა. რამდენჯერაც შევხვდი, სულ ვეკამათები და ცოლის მოყვანას ვეომები, თუმცა არაფერი ჭრის. იცინის მხოლოდ და გადამეხვევა ხოლმე, ოღონდ, გამაჩუმოს.  
გუშინ ვნახე სწორედ მარჯანიშვილის 
მეტროსთან და იქვე, ახლომდებარე კაფეში
მიმიპატიჟა.
რა მომასვენებდა და როგორც კი მკითხა, შენები როგორ არიანო, მაშინვე მის “საყვარელ” თემაზე ავჭიკჭიკდი:
–კარგი რა, ჩემი დიმიტრი უკვე 12 წლისაა, თვალს და გულს მიხარებს. აი, შენც რომ გყავდეს შვილიშვილები, ისინიც ხომ იმეგობრებდნენ – მეთქი?
– ნეტა მართლა მყავდესო... ჩაისევდიანა...
– ვაჟა, როგორ, რანაირად დავიჯერო, რომ არასოდეს არავინ მოგწონებია? ყველა ხომ იმას ცდილობდა ვინმე  ღირსეული  გაეცნო შენთვის. არა, ძალიან წუნია მეგობარი მყავხარ და ვერანაირად ვერ გაგამართლებ მარტო რომ დაიარები...
– შენ მაინც მიცნობ, მაიკო, იდეალურ ქალს ვეძებდი და... რა დრო გასულა ამასობაში... ისე, არ გეუბნებოდი და სულ ორჯერ შემეკრა სუნთქვა გოგოს დანახვაზე. პირველად ძალიან ადრე პერიოდში შემიყვარდა, იმდენად ძვირფასი გახდა ჩემთვის ის ადამიანი, სიტყვის თქმა ვერ გავბდე. 
– თუ ასე გიყვარდა, მე დამიმალე?
– თავისთავად მოხდა ყველაფერი და მერე თქმას კი აზრი აღარ ჰქონდა, გათხოვდა და ქმარს ხომ არ მოვტაცებდი? დიდხანს ვერ დავივიწყე... ახლაც ხშირად ვფიქრობ მასზე, სულ მახსოვს და სანთელსაც ვანთებ ხოლმე მისთვის, რომ კარგად იყოს...
– გადამრევ ნამდვილად... სამაგიეროდ, შენ დარჩი მარტო... იიჰჰჰ...
– კარგა ხნის მერე, ერთი გოგო, მართლა გულით მომეწონა. შემთხვევით გავიცანი თანამშრომლის დაბდების დღეზე. მაშინ ვიგრძენი გული საგულედან მისკენ როგორ გამექცა. გავიფიქრე კიდეც, აი, ეს უნდა  იყოს ნანატრი იდეალური ქალი, რომელთანაც მთელ ცხოვრებას გავტარებდი – მეთქი. მეორე დღესვე ყველაფერი დავადგინე მის შესახებ და ისეთი საოცარი რამეები მითხრეს, ვიფიქრე, ხომ ხედავ, შენი სიყვარულის კვერიც გამოცხვა ვაჟა და აბა, შენ იცი-თქო... რამდენიმე ხანს გაგრძელდა ჩვენი შეხვედრები... იცი, დღემდე მახსოვს ყველა დეტალი. შენთან სტუმრობაც მინდოდა და ერთი სული მქონდა როდის გაგაცნობდი, მაგრამ...
– რა, მაგრამ ვაჟა, რა მოხდა მერე?
– შეწყდა შეხვედრები, მან შეწყვიტა...
– რატომ, აწყენინე რამე?
– ისიც მიხვდა მნიშვნელოვან რამეს და მეც...
– თქვენ ურთიერთობაზე მნიშვნელოვანი რა უნდა ყოფილიყო? ოხ, ჭკუა ვერ ისწავლე, რა? – მართლა გავბრაზდი.
– არა, უბრალოდ, ისიც იდეალურ მამაკაცს ეძებდა... 
კარგა ხანს ხმა ვერ ამოვიღე. მივადექი ტორტის დიდ ნაჭერს და გაცეცხელბულმა შევსანსლე. ავდექით და უხმოდ გამომაცილა ჩემმა სიყრმის მეგობარმა. შემებრალა და აღარ გავაგრძელე მასთან კამათი... არ ვიცი, როგორი ქალის ხატება აქვს ჩაწნული  გულის ფიცარზე... გადამეხვია და მითხრა:
– მაიკო, შენ იცი რა ჰქვია შეყვარების შიშს?
– არა-მეთქი.
– ალბათ, ეგ მჭირს, სხვა მხრივ ჯანმრთელი ვარო – თმა მომქაჩა ძველებურად... კარგი ახლა, აღარ მეჩხუბო, ხომ იცი, შენ მიყვარხარო... 
გულიანდ გაიცინა, გადამეხვია და გამეცალა.
მეე?.. კაი მე.. მეე?!
რა ვიცი, რა ვიცი...მგონი სიცილი ბევრჯერ ცრემლზე მწარეა...
მაინც რანაირად იცინოდა, აა?

вторник, 26 ноября 2013 г.

სხვა გენო კალანდია

ზუსტად 35 წელია გენო კალანდიას ვიცნობ. მიყვარს და პატივს ვცემ მას, მის ძმებს და მის შემოქმედებას. სოხუმშიც ვყოფილვარ მისი სტუმარი, თავადაც მსტუმრებია თბილისში. მერე კი... მერე საერთოდ თბილისში დასახლდა... სოხუმი სწორედ მან შემაყვარა, მისმა მეგობრობამ და მასპინძლობამ...აფხაზეთი მისი სიყვარული და ტკივილია...



ვერც წარმოიდგენს ვერავინ რა ბიბლიოთეკა ჰქონდა გენოს... მე მწყდება გული და თავად რამდენს გაუძლო? ახლაც ძალიან თბილი, გულიანი მეგობარია განუმეორებელი ღიმილით. ლექსებს კი მუდამ საოცარი ხიბლით კითხულობს ხოლმე... ჩემს მოგონებებში ჩემს უფროს მეგობარს – გენოსაც მინდა მოვუხმო, რომელმაც ადრე გულღიად მიამბო რამდენიმე ეპიზოდი, მე კი დიდი ხალისით ჩავიწერე. გენოს, ქართული პოეზიის და სიტყვის ოსტატს, მართლაც, რომ ყველაფერი უხდება...

"ყოველთვის მინდოდა, ყველაზე კარგი ლექსი ქალისთვის მიმეძღვნა"


...ქალი სიყვარულია, ქალი ბადაგია, მაგრამ ხანდახან საწამლავიც ახლავს ბადაგს. საწამლავის მიუხედავად, ქალს ჩემს ცხოვრებაში ყველაზე ლამაზი ადგილი უკავია:
"მე საწამლავის მომეცით ნება,
თქვენ შავი ღვინო მიირთვით თასით..." 

ეს ცხოვრებააა, ამის გარეშე ცხოვრება არაფერია. ყოველთვის მინდოდა ყველაზე კარგი ლექსი ქალისთვის მიმეძღვნა. ახალგაზრდობაში, ესენინის ლექსებს რომ ვკითხულობდი, ვგიჟდებოდი – რა კარგად იცნობს ქალის ბუნებას – მეთქი, შეიძლება, ზოგჯერ ხისტად, მაგრამ ამავე დროს – დიდებულად. სახელი კი მრავალი წლის წინ გამიტყდა – ქალი უყვარს გენოსო. ქალი ყველა ნორმალურ მამაკაცს უნდა უყვარდეს. თუ არა, მაშინ სხვა რამეს დაგწამებენ. ამიტომ მექალთანის სახელი ნამდვილად მირჩევნია. ისეთი სახელი მქონდა, ჩემი თაობის და უფროსი თაობის მწერლები მუდამ ჩემს გვერდით იკრიბებოდნენ – გენოს "ვიღაცები" ეყოლებაო. აფხაზეთის თეატრალური საზოგადოების თამჯდომარედ რომ ამირჩიეს, იმხანად ამერიკელი პოლიტიკური მოღვაწე ჰენრი კისინჯერი ძალიან პოპულარული იყო. ცხონებული დოდო ალექსიძე, რატომღაც კისინჯერს მეძახდა.
ახალციხეში ქართული თეატრის დღე ჩატარდა. იქ იყო მაშინდელი კულტურის მინისტრი ოთარ თაქთაქიშვილი, სხვა ცნობილი პიროვნებები.
მე ჩემი პიკანტური  ამბის გამო ბანკეტს გამოვაკლდი. იძახის თურმე დიმიტრი ალექსიძე – სად არის კისინჯერიო? - სად ვიქნებოდი, ნათელია, ჩემს სტიქიაში  ვიყავი, მაგრამ იმ სუფრაზე ერთი სახელოვანი მწერალი წამოდგა, თურმე – წამიყვანეთ გენოსთან, ლამაზი ქალები ეყოლებაო...
ცოტა ხანში მართლა მოიყვანეს და... ერთი სიტყვით ბანკეტი ჩემთან "გავაგრძელეთ.."
ერთხელ  ბუხრის მილიდანაც შემოვაძვრინე ქალი ბაკურიანში, კარიდან არ შეიძლებოდა და იმიტომ... ამ ყველაფერს რომატიკოსის თვალით უნდა შეხედო, სილამაზე და სიკეთე უნდა დაინახო ამაში. კოტე მარჯანიშვილს ძალიან უყვარდა ქალები. საქართველოდან რომ გააგდეს, მოსკოვში გააგრძელა მოღვაწეობა. რეპეტიციის მერე სიძესთან, სერგო ჭელიძესთან ერთად გორკის პროსპექტზე მიდის. ამ დროს ორმა შვენიერმა მანდილოსანმა ჩაიარა. სერგომ მორიდებით უთხრა, როგორ მოხდა, რომ ყურადღება არ მიაქციეო? გახედა უკვე წინ წასულ სილამაზეს
კოტე მარჯანიშვილმა და თქვა: – ეჰ, რაკი ლამაზი ქალი ვერ შევნიშნე, ეტყობა მალე მოვკვდებიო... სამ თვეში გარდაიცვალა.
აი, მეც ამ ცხოვრებით ვცხოვრობ: ვხედავ, ვამჩნევ, გულისცემაც მიხშირდება, ზოგჯერ მეტისმეტადაც მიფართხალებს...
... სოხუმში ძალიან ცნობილი მსახიობი ქალი ჩამოვიდა, 70 წლის იყო. ლამაზი წუთის სადღეგრძელო მომივიდა აზრად. მისმინა, მისმინა
და მითხრა: – გენო, ჩემთან გადმოდი ალავერდიო. გულში გავიფიქრე – ამ ქალს კიდევ სდომებია ლამაზი წუთები – მეთქი. გული არ ბერდება, არა! ისე, ვერ დავემდურები ცხოვრებას ამ მხრივ...

გენო კალანდიას "საიდუმლო"

                           
წინათ  მწერალთა კავშირს სხვადასხვა ადგილებში ჰქონდა დასავენებელი სახლები. ერთხელ პერედელკინოს საგზური მომცეს  და გავემგზავრე
შემოქმედებით მივლინებაში. თან ნეტარ ფიქრებში ვარ: ჩავალ, გავიცნობ ახალგაზრდა პოეტ ქალებს – მეთქი... პერედელკინოში მიშა ქვლივიძე დამხვდა. მივიხედ-მოვიხედე, მაგრამ რად გინდა?! ისეთი ასაკოვანი კონტიგენტია, " გვიან შემოდგომას" რომ დაარქმევს კაცი. არადა, რა ვქნა?
უეცრად გონება გამინათდა: როცა ესენინმა თავი მოიკლა, უამრავ თაყვანისმცემელს  მოჰგვარა ცრემლი. ჰოდა, პასტერნაკიც აგერ არაა დასაფლავებული? მაშინ ორი წლის გარდაცვლილი  იყო. ვიფიქრე, ისე როგორ იქნება, ახალგაზრდა თაყვანისმცემელი არ დადიოდეს მის საფლავზე პატივისცემის ნიშნად, წავალ, გავივლ-გამოვივლი –მეთქი, – შევუძახე გენო კალანდიას. წამოვედი დასასვენებლი სახლიდან და არავისთვის არაფერი დამიბარებია. მივედი პასტერნაკის საფლავთან, თავი მოვუხარე პოეტს და ფიქრს მივეცი თავი. ცოტა ხანში, ვხედავ – აშოლტილი გოგო მოდის ულამაზესი თაიგულით. დააწყო  ყვავილები საფლავზე და სევდიანად დასცქერის პოეტის სამუდამო სასუფეველს. ძალიან "შემებრალა" და გამოველაპარაკე. ასმაგად გამოვიდე თავი პასტერნაკის პოეზიის ცოდნით, მერე სტუმრადაც  მივიპატიჟე. ჰოდა, რომ შევედით ხელკავით იმ დასასვენებლი სახლის ტერიტორიაზე, ყველამ თვალები დაჭყიტა – საიდანო?! "ფირმის საიდუმლოა"- მეთქი, ამაყად გამოვუცხადე კოლეგებს და ჩემი ოთახისკენ "გადავუხვიეთ"... ერთი სიტყვით, კარგა ხანს დავდიოდი პასტერნაკის საფლავზე და ულამაზესი გოგოები მომყავდა. კოლეგებთან კი ცოცხალი თავით არ გავაცხადე "ჩემი ფირმის" საიდუმლო... ყველა ადამიანს თავის ასაკში თავის ლამაზი წუთი აქვს. დღევანდელი გადასახედან ნეტარებით ვიგონებ ყველაფერს და ეს მოგონებები, რაღაცნაირად სულს ანათებს...

* * *
გენო კალანდია, სწორედ მისი გულღიობისთვის მიყვარს. იმიტომ, რომ ის ყველაფერს გულიდან გრძნობს და გულს ეკითხება ხოლმე... მისი
ერთ ლექსიც ასე იწყება :" გულო, გეკითხები, როდის..." მეორე – "ორშაბათიდან ვიწყებ სიყვარულს..." და მისი ლექსების სხვა უთვალავი სტრიქონი...
დიდხანს სიცოცხლეს ვუსურვებ. სკანი გოლუაფირო, გენო.

22 ნოემბერი. 2013 წწ

понедельник, 18 ноября 2013 г.

ჩვენს თბილისს აკოცე ხოლმეო, რა...

ჩემი მეგობარი კარო


ნახევარ  საუკუნეს  გადავაბიჯე და უფრო  გულჩვილი  გავხდი, იმიტომ, რომ  ჩემი თბილისი  ხშირად  მესიზმრება. ის თბილისი, რომელიც მე  მიყვარს, ჩემი  თბილისი.
ჩემი  მოჩუქურთმებულ-მოგვირისტებული... ისეთი კოხტა, ისეთი  პეწიანი, ბრძენი და სიყვარულით  სავსე...არ ვაპირებ არც  11 კაპიკიანი " პლომბირი  მაროჟნის" და არც "ბალიშა" კანფეტის  გახსენებას, რომელსაც  თან  გეახლებოდით და  თან თვალებდაყვლეპილს  იმის  დარდი  მკლავდა,  შიგ  როგორ  დებდნენ  პავიდლოს (მაშინ  ასე  ვეძახდით).  


მაიას  თბილისში  ერთი  სომეხი "სკრიპაჩი" ცხოვრობდა, კარლო.... 

წესიერ, ინტელიგენტურ ოჯახში დაიბადა. მშობლებს ფრანგულზეც დაჰყავდათ და "სკრიპკაზეც". ვიოლინო მოდაში არ იყო ბიჭებისთვის, თანაც - ავლაბარში, მაგრამ კარლოს გამორჩეულად უხდებოდა. ისე ლამაზად იცოდა ტარება...
საიდან  ვიცნობ?
კარის მეზობლები ვიყავით ჭრელაშვილის ქუჩაზე, მხოლოდ ღობე ყოფდა ჩვენს ეზოებს. თანდათან ისე მივეჩვიე ვიოლინოს ხმას, კარლო თუ არ უკრავდა, გაკვეთილებს ვერ ვსწავლობდი. არადა, ბევრს მეცადინეობდა. მთელი მისი რეპერტუარი ზეპირად ვიცოდი.
ახალი წელი ხომ გამორჩეული გვქონდა მეზობლებს. მაშინ, რატომღაც, თოვლი ყოველ ახალ წელს მოდიოდა თბილისში. ვაპრიალებდით ჩვენს დაქანებულ პატარა ქუჩას სიხარულით და ვციგაობდით გვიან ღამამდე. მე  და ჩემი ციგა კარლოსი "ვიყავით", ის იყო "ჩემი უფროსი" და ძალიან მიხაროდა, მას რომ მიმაბარებდნენ ხოლმე.
ახალი წლის ღამეს კი 12 საათზე გარეთ გამოვრბოდით დიდიან-პატარიანად, მამაჩემი პაპაჩემის ორლულიან თოფს ცას ესროდა, კანფეტებს ერთმანეთს  ვაყრიდით, კარო ისე ზღაპრულად უკრავდა ვიოლინოზე და ისეთ "შალახოს" დასცხებდა ხოლმე, მოდი და ნუ იცეკვებდი... ასე სიყვარულით ვხვდებოდით ახალ წელს. მსგავსი ჰანგები კი, სამწუხაროდ, აღარასოდეს მომისმენია. კაროს ვიოლინო სხვგავარად ჟღერდა. მაშინ ქუჩაში, თუნდაც სახლის წინ, ქორწილის გარდა, არსად არავინ  არ უკრავდა. კარო ერთი იყო, ერთადერთი!..
* * *
სინამდვილეში მას კარაპეტ აირაპეტიანი ერქვა. სამწუხაროდ, "ჩემი კარო", რამდენიმე წლის წინ გარდაიცვალა სომხეთში და ეს ამბავიც ძალიან გვიან გავიგე, კარგახნის მერე... ვერა, ვერანაირ სიტყვას ვერ ვიპოვი ჩემი ტკივილის, მწუხარებისა და სევდის გადმოსაცემად... კარო – გენიალური მევიოლინე, რომელიც თბილისში მე  და დედაჩემსღა გვახსოვს... მის ერთ ცნობილ ნაწარმოებს კი დღესაც უკრავენ საქართველოში ქორწილებში, რესტორნებში და პირდაპირ "კაროს" ეძახიან, "კარო დაუკარითო" _ უკვეთავენ  ხოლმე... არადა, არავინ იცის, კარო რომ თბილისში დაიბადა და გაიზარდა და ქართულად როგორ მშვენივრად საუბრობდა. ქართული სიმღერები და ლექსები სიხარულად უყვარდა, თბილისი ხომ მისი მუსიკა იყო... თვითონ საიათნოვას და იეთიმ გურჯის ლექსებს მასწავლიდა, მე კი ანა კალანდაძის და  მედეა კახიძის ლექსებს გამოთქმით მაყოლებდა...
დედამისი  “კარლოჯან”-ს ეძახდა.... მე კი ვამაყობდი ჩემზე 20 წლით უფროსი მეგობარი რომ მყავდა. სახლიდან, ჩემი ბავშვური ჭკუით, მიმქონდა მისთვის ჩურჩხელები და ჩირები.
აუუჰ, დედამისი რომ ტოლმის კეთებას იწყებდა, მთელ ქუჩაზე ისეთი სურნელი იდგა...
მრავალი წლის განმვალობაში, ერთი დღეც არ მახსოვს, კარლო არ მენახა. ღმერთო, როგორ დამიკრავდა ხოლმე ვიოლინოზე, რა ნაზი თითები ჰქონდა... ერთ გაზაფხულზე თეთრი ფერის გრძელი “პლაშჩი” იყიდა სადღაც და - როგორ  უხდებოდა!.. არა, ერთმანეთს უხდებოდნენ... მერე კი... ვაი, ისე ვინერვიულე, როცა სასწავლებლად ერევანში წავიდა. მეგონა ვეღარასოდეს ვნახავდი.
კი ჩამოდიოდა თბილისში, ვნახულობდი კიდეც, ერევნის შოკოლადები ჩამოჰქონდა ხოლმე ჩემთვის, მაგრამ რაღაც შეცვლილი იყო "ჩემი კარო". იქ, ერევანში ვიღაც გოგომ გოგონა გაუჩინა და კარლოს მიატოვა თურმე. რაღას იზამდა და თბილისში ჩამოიყვანა, მშობლებთან. ლამაზი ბავშვი იყო, ახლა იმას ვუზიდავდი ტკბილეულს, ვეხმარებოდი, ბებია-პაპა ცივ ნიავს არ აკარებდა, ისე უფრთხილდებოდნენ პატარას... კაროს თვალები ჰქონდა... მერე ჩამოვიდა კარო და სასკოლედ ერევანში წაიყვანა ქალიშვილი. მე უკვე დიდი გოგო ვიყავი. გავაცილე და ძალიან, ძალიან ჩავეხუტე. ალბათ, გული მიგრძნობდა, რომ მხოლოდ ერთხელღა ვნახავდი ჩემს უფროს მეგობარს, რომელმაც ბევრი მისი ადრინდელი ნაწარმოები  სწორედ ჩემს თვალწინ შექმნა.
* * *
ცოტა სომხური ვიცოდი, კარლომ მასწავლა და ახლაც მახსოვს ზოგი რამ... ჰოდა, ვეჩურჩულე სომხურ-ქართულად... ბოლოს მომაძახა:
-  მაიკოჯან, ჩვენს  თბილისს აკოცე ხოლმეო, რა... ჰასკაცარ? - ხომ გაიგონეო?
...ძალიან ბევრი ვიტირე, კარლო რომ გაემგზავრა. მერე დიდხანს ვაწერდი რვეულებს და წიგნებს ამ სიტყვებს - "დუნ იმ  კიანქნეს"...  (სომხურად ნიშნავს - “შენ ჩემი სიცოცხლე ხარ”... - ასე მეძახდა კარლო-კარო...) იმის მერე სულ ვკოცნი ჩემი და კაროს თბილისს - სირუმემ ქეზ!...
* * *
ჰო, კარლო იყო და არის დღესაც ჩემი საყვარელი, ძვირფასი, განუმერებელი მეგობარი, რომელმაც დიდი განძი დამიტოვა სითბოსი, სიყვარულის, თანადგომის, ქალაქელობის, ქალაქის სიყვარულის და სპეტაკი მეგობრობის, უასაკო მეგობრობის... მერე მისმა მშობლებმაც გაყიდეს ბინა და ერევნაში გადავიდნენ საცხოვრებლად, ჩვენც სხვა ბინაში გადავბარგით, მაგრამ იყო წუთები, როცა ჩვენი ყოფილი ქუჩის ჩასახვევთან გარინდებული ვიდექი ხოლმე... ბავშვობა და კარო მენატრებოდა...
* * *
ერთ მშვენიერ დღეს კი თბილისში აფიშები გაჩნდა,  მაშინ საბჭოთა კავშირი იყო და რაღაც სომხურ-ქართული კულტურის დღეები უნდა ჩატარებულიყო. აფიშაზე აირაპეტიანის გვარიც ვნახე და მაშინვე მივხვდი, ისიც ჩამოდიოდა. გავვარდი რუსთაველის თეატრში და ბილეთიც ავიღე. ძალიან ვღელავდი, არ მეძინა, არ  ვჭამდი... მთელი გულით ველოდი მის ჩამოსვლას. გათენდა ის დღეც და მივაღწიე რუსთაველის თეატრამდე. გადავწყვიტე, დამთავრებას არ დავლოდებოდი და მსახიობების შესავლელთან ისე მაგრად დავდექი, თუ მომკლავდენ, თორემ ადგილიდან ვერ დამძრავდნენ. და... დავინახე კარლო... ისევ გამხდარი, თმაგაზრდილი, ჭაღარაც შეპარვოდა, წვერ-ულვაში მოეშვა... მოდიოდა, როგორც ყოველთვის, ვიოლინოთი ხელში და დიდი სიყვარულით იყურებოდა იქით-აქეთ.
მაშინვე ვიგრძენი, როგორ ძალიან მონატრებოდა თბილისი...
ერთი მეტრიღა გვაშორებდა და უცებ წინ ავეტუზე. თვალი თვალში გავუყარე. ჯერ შეცბა, მერე თვალებში ჩამხედა და... მთელი რუსთაველი, მისი თანმხლებნი, იქვე მდგომი მაყურებელი, გამვლელი და გამომვლელი ყველა ჩვენ შემოგვცქეროდა. ამიტატა ხელში და მატრიალებდა... ისე ჩავეხუტეთ ერთმანეთს, ამის გადმოცემა შეუძლებელია და არც შემიძლია...
ულამაზესად დაუკრა იმ საღამოს რუსთაველის თეატრის სცენაზე. ისევ ისეთი თავმდაბალი და მშვიდი ვნახე, როგორიც გავაცილე, მაგრამ მისი თვალები? მისი თვალები სულ სხვა იყო მუდამ... ფიქრიანი, სევდიანი, დარდიანი, ნატვრიანი, სველი.. ჰო, სველი...
* * *
კარაპეტ აირაპეტიანმა მთელი ცხოვრება მუსიკას და ვიოლინოს შესწირა. საკუთარი თავდაუზოგავი გარჯით გახდა პოპულარული. ის ჩვენი ბოლო შეხვედრა იყო. მაშინ არც სკაიპი იყო, არც მობილური, არც ინტერნეტი... ფოტოც არ შემრჩა. ერდადერთი ფოტო მქონდა "ზენიტით" გადაღებული და გადასავლა-გადმოსვლაში ისიც  დამეკარგა. სამაგიეროდ, დღეს ინტერნეტი სავსეა მისი თბილისური სიყვარულითა და ქალაქური ჰანგებით გაჯერებული მუსიკით. ღმერთმა გაანათლოს ჩემი მეგობარი კარლო, იგივე კარო. მემახსოვრება ვიდრე  ვსუნთქავ, ვიდრე  ვარსებობ...
"სულოჯანო"... რა თბილად მეტყოდა ხოლმე...

P.S.
რასაკვირველია, მოსული მაყურებლისთვის შეასრულა კარლომ ყველა ნაწარმოები, მაგრამ მან მოასწრო და მიჩურჩულა, რომ იმ საღამოს რუსთაველის თეატრის სცენაზე ჩემთვის დაუკრავდა. და მე უბედნიერესი გოგო ვიყავი დედამიწის ზურგზე...

კარო ჩემთვის ისევ იმ ასაკის თბილისელ ბიჭად დარჩა, ერევანში წასვლის წინ რომ ჩავეხუტე...

http://www.youtube.com/watch?v=OhzT1NJR08I

понедельник, 1 июля 2013 г.

მე და მე და - მეც

რაც  დავიბადე, სულ მახსოვს ჯანსუღი. 
პატარა რომ ვიყავი და ლექსებს მასწავლიდნენ, მეგონა, ქართველი არ იყო. მერე  კი  მივხდი, რომ  ჩვენებურია. სკოლაში  მოიწვიეს  და ქართულად რომ დაილაპარაკა, ჯერ  გამიკვირდა  და  რადგან  ქართული  ესმოდა, მთელი მონდომებით  და გამოთქმით  წავიკითხე მისი ლექსი. უფრო  რომ  წამოვიზარდე, გაზეთებშიც ვკითხულობდი და მიხაროდა, რომ ვიცნობდი. მერე  კი  მამამ  და  მისმა  მეგობარმა  ვაჟა აზარაშვილმა  უკვე  პირადად  გამაცნეს.
ამიტომაც ვამბობ  ხოლმე -  ჯანსუღს  დაბადებიდან ვიცნობ - მეთქი. შემდეგ მის სახლშიც გახლდით  სტუმრად, გამომცემლობაში ხომ ძალიან ხშირად ვნახულობდი.
ერთი პაწია  ლექსი ჩამაწერინა ექსპრომტად, მგონი აღარც ახსოვს. ჩემს არქივში ვინახავ, ჯერეჯერობით...
სამაგიეროდ, სხვა რამ  საგანძური გამაჩნია, მისი ხელნაწერი. ეს თემა  მე შევთავაზე, მთელი ციკლი  მინდოდა  გამეკეთებინა  სხვა მწერლებთან და პოეტებთან, მაგრამ ვეღარ გავაგრძელე.
მაშინ  პირველ სტუმრად  სწორედ ბატონი  ჯანსუღი  შევარჩიე.
მერე კი წიგნი გამოსცა "მე  და მე"  და ის ჩემი რუბრიკა  გამახსენდა.  დღემდე შემონახული მქონდა ხელნაწერი. აი, ისიც, მცირეოდენი  შემოკლებით:


                                              ორი   ჯანსუღი  პირველ  პირში

...ჯანსუღში  -  ორი  ჯანსუღია. თვითონ  როგორც  ამბობს -  მეორეა,  ხოლო  - "მე  პირველი ვარ", ესეც  მისი  ნათქვამია.  პირველ  ჯანსუღს   ვეკითხები  ჭკუას,   ის  მაკრნახობს   და  ის მეუბნება  როდის  ვარ   მართალი  და როდის  მტყუანი   და  მე  ვარ  პირველი,  მაშინ, დამიჯერეთ  რასაც  გეტყვით  ჯანსუღ  მეორეზე.
ჯანსუღი  უმრავლესობას  ბედნიერი   ჰგონია,  თავადაც  გალაღებული  კაცის შთაბეჭდილებას ტოვებს,  მაგრამ  ეტყობა  ეგრე  არაა საქმე. 
ჯანსუღ  პირველმა  დაწერა:
- "მე  რომ  სიბერე  მჭირს, მაღალო  ღმერთო,  გვედრი,  იმნაირი არ მისცე  არვის..."  და ჯანსუღ  მეორეს  გაანდო.
ვითომ  იხუმრა? იხუმრა  ვითომ?!
იქნებ,  ასეცაა,  მაგრამ,  უყვარს  ჯანსუღს "საჯავახოური  ხუმრობა".
ემოციური  ბავშვი  იყო. მესამე  კლასში  ერთ  საოცარ  გოგოს,  7  წლის  ნატოს დაუწერა: "მიყვარს  ნატო,  მაგრამ  მარტო". იყო  ამ  სტრიქონში  რაღაც  სიყვარულისმგავარი.
ხშირად  ტკენენ  გულს,  ერთმა  ისიც  კი  თქვა- ჯანსუღი  სიკეთეს  იმიტომ  აკეთებს,  რომ თავად  უხარიაო.
დიახ, მიხარიაო,  თქვა  ჯანსუღმა...
იმ  დღეს  მარტოკა  იყო  სახლში,  მე   მელაპარაკებოდა,  ჯანსუღ  პირველს:
- ე,  ბიჭო,  შენ მაინც  ხომ  იცი,  რომ,  ყველა  მთავრობისა  არ ვყოფილვარ,  ვიყავი  ერთი კაცის გვერდით, მოვიდა  სხვა,  მე  არ ვყოფილვარ   მის  გვერდით,  წავიდა   ეს   და დაბრუნდა ისევ  ის...ეს ხომ  არცერთი  ჯანსუღის ბრალი არა არის? გვერდით  ყოფნა მონობასა  და შეძრომას სრულებითაც  არ ნიშნავს.
ის  კი არა,  ერთმა  ჟურნალისტმა , გახსოვს  რომ  მკითხა -  მეფის  ნავში თუ ზიხართო, თავად ჩაჯდნენ  ჩემს  ნავში  - მეთქი - ვუთხარი.
მე  ჩემი  ნავი მყავს, არავის ნავში არ  ვმჯდარვარ  და  არ ვიცი  რას  არ  მპატიებენო  - შემომჩივლა  ჯანსუღ  მეორემ.
ისიც  მითხარა:
- მართლა  ბედი   უნდა  ყველაფერსო და ბიჭებთან  ლუდის  დასალევად წავიდა.
ჯანსუღს  ერთი  ბეწო  სწყინს  და  ერთი  ბეწო  უხარია.  იმასაც  ამბობს  ხშირად  - გამოსცადე  და  შეიცანიო.
ბევრი  გამოსცადა,  მაგრამ  ვერ  შეიცნო.

 თქვა  ჯანსუღმა

...ორად  გაიყო  ქვეყანაო -  თქვა  ჯანსუღმა და   გულიდან წამოსული  სიტყვები დაწერა:
                                               
     " მიაქვთ - მოაქვთ  ენები,
 ნელა -  სვენებ-სვენებით,
 აქეთ  ბიზნესმენები,
იქეთ -  ბოზდამსმენები..."

ჯანსუღზე ერთ გადაცემაში  თქვეს -  მწერალთა  კავშირის  მუდმივი  წევრიაო, ჯანსუღს  კი კარგი  ჰგონია  და ეამაყება,  რომ მუდმივი  წევრია  მწერალთა  კავშირისა. ჯერ  არავის უთქვამს,  ჯანსუღი  "ცისკრის"  რედაქტორობის  ჟამს, იმ საბჭოური ცენზურის  დროს,  როგორ ახერხებდა  დაებეჭდა  "დათა  თუთაშხია", როგორ  მოახერხა  გურამ  ფანჯიკიძის "თვალი პატიოსანის"  დაბეჭდვა, რომელსაც  "ცეკამ" სპეციალური  პლენუმი  მიუძღვნა  და  დაჭერას გადაურჩნენ  ავტორიცა  და  დამბეჭდავიც. ვინ  ამბობს,  რომ  "ცეკას"  ბრძანებით  დაიწვა 40  000 ტირაჟიანი  "ცისკარი?" ვინ იხსენებს, რომ 1989  წელს,  ვერის  პარკში  ჯანსუღ ჩარკვიანის  წიგნებსაც  წვავდნენ...
ბრეჟნევს  მისწერეს: "ცისკარი" ანტისაბჭოური  ჟურნალია  და  მის  რედაქტორს  პასუხი აგებინეთო, მაგრამ  ჯანსუღს   განსაკუთრებით  დაუჭირეს  მხარი  გრიგოლ  აბაშიძემ და თამაზ  ჭილაძემ,  მათ  გააშავეს  საჩივრის  ავტორები.
მომჩივანთა  გვარები:  ერთის  კ-ზე იწყებოდა,  მეორესი -  გ-ზე,  მესამესი -  ბ-ზე. ჯანსუღი ხუმრობდა: "კაგებე" მებრძვისო.
ჯანსუღი  არ  გახლავთ  იღბლიანი  კაცი,  ბევრი სიკეთე  ბოროტებად  დაბრუნებია,  მაგრამ იუმორი  ყოფნის  იმისთვის, რომ  უმადურ  ხალხზე  იხუმროს.

პოეტი  და  გენერალი

... სოხუმი  რომ ინგრეოდა, აფხაზეთის  პარლამენტარების  გარდა  სოხუმში  წასვლის უფლება  არავის  მისცეს.
ჯანსუღმა  ვერ მოისვენა  და  ჩუმად  უთხრა  ჯანსუღ  პირველს:
- რატომ არ უნდა წახვიდეო?
ჯანსუღმა  გია  ყარყარაშვილს  სთხოვა  წაეყვანა:
- არ გაინტერესებს, პოეტი  და  გენერალი  ერთ  ომშიო?
ჯანსუღი  მაშინ  იმასაც  შეესწრო,  ტყვეები  რომ გაცვალეს. ჯანსუღს  ცრემლი  მოადგა:
- ვაი,  უბედურებავ, ქართველებს   ვცვლით  ქართველებზეო... იმ  სიაში  ერთი  კაციც  არ  იყო სხვა  ერის  წარმომადგენელი...
ორივე  ჯანსუღს სძულს ომი!
უსასრულოდ  შეიძლება ჯანსუღის  იმიერ-ამიერზე  საუბარი...
ყოველთვის  გრძნობდა  ჯანსუღი , რომ  მასში  მეორე  "მე "  არსებობდა, ორი - მე, რომლებიც ერთმანეთს  ხშირდ  არ ეთანხმებოდნენ.
... ჯანსუღი  ქეიფობს,  თამადობს,  მღერის, ცეკვავს... ამიტომაც ბედნიერი ჰგონიათ..
* * *
იცოცხლეთ, ბატონო  ჯანსუღ, ორივე ჯანსუღმა იცოცხლეთ  და იჯანმრთელეთ. ეს ჩანაწერი კი  თქვენს  გამოჯანმრთელებას  მივუძღვენი. გულის ოპერაცია ხუმრობა არ არის და  მე ვფიქრობ, სწორედ  მაგ  გულის  გამოა  ისევ  ჩვენთან  რომ  ხართ.

პატივისცემით - მაია კახიძე.

пятница, 28 июня 2013 г.

გივი - ჩემი საყვარელი მეგობარი

ბატონი  გივი  ბერიკაშვილი ვის არ უყვარს, მაგრამ მე მგონია (ალბათ, სხვასაც), რომ უფრო გამორჩეული მეგობრობა გვაქვს. ბერიკა 40 წლის  წინ  მამამ  გამაცნო, სკოლის მოსწავლე გახლდით  და  მერე კი პროფესიებმაც  ძალიან  დაგვაახლოვა.
მთელი  გულით  მიყვარს, ჩვენი  შეხვედრები მუდამ დიდი სიხარულის მომგვრელია. აი, ჩემს მეუღლეს - ბესოს კი "ფინთ" ნათესავს ეძახის, ხუმრობით, რასაკვირველია.
მთელი  მისი  ცხოვრებაა  დასაწერი, მაგრამ  ამჯერად, რამდენიმე  ეპიზოდზე  შევჩრდები. ზოგს  მე  გიამბობთ, ზოგს - ბატონი  გივი.
  
                                           
ბერიკა   " საშინელებათა  ფილმში"

ეს  ამბავი  რამედენიმე  წლის  წინ  შეემთხვა  გივი ბერიკაშვილს. სევდიან - კრიმინალურს უფრო  დავარქმევდი.
31 აგვისტოს  დილა  გათენდა  და  დილის  9 საათზე  გადაწყვიტა  თბილისში  საქმეებზე დაბრუნება. მიუჯდა  საჭეს  სოფელ  წვერში, სადაც  მისი  აგარაკია და არხეინად გამოემგზავრა  დედაქალაქისკენ, მაგრამ...
სოფელ  პანტიანთან   ოთხი  შეიარაღებული  ნიღბოსანი  გადაუდგა. გივის  მეზობლებიც მოჰყავდა  თბილისში. მისი  მანქანის  გარდა,  ათამდე მანქანას  იგივე   დამართეს  და მანქანაში  მსხდომნი  "აიყვანეს". შემდეგ  კი  ისეთ  მოფარებულ  ადგილას დასხეს, რომ კაციშვილი  ვერ  მოკრავდა  თვალს.
იმ ოხერტიალებმა  მანქანებიდან   ბენზინი  ამოიღეს,  საბურავები  დაუხვრიტეს, მთავარი სადენები  ამოაცალეს...
აგარაკიდან  დაბრუნებულ  ხალხს, რაც  ჰქონდა,  ყველაფერი  წაართვეს,  ვისაც  რა ებადა.
გივის  მხოლოდ   მობილური  ჩამოართვეს  და მხოლოდ  მის  მანქანას  არ  დაუხვრიტეს საბურავები. ერთი 75 წლის კაცი  დაჭრეს  კიდეც.
დატუსაღებულებს არაფერი  ებადათ  დაჭრილისთვის, წამალი  მათ არ  ჰქონდათ  და  ექიმს ვინ გამოაძახებინებდა? თამბაქო  დააყარეს  ჭრილობაზე, ვიღაცას  ბინტი აღმოაჩნდა და შეუხვიეს კიდეც...
ყველა  რომ  გაკოჭეს  იმ  უღმერთოებმა,  არ  მიადგნენ ბატონ  გივის? გივიმ  უთხრა:
- ეჰ,  შვილებო, არტისტები  ყაჩაღებსაც  უყვართო...
- ჩვენც  ძალიან  გვიყვარხარ,  მაგრამ  რა  ვქნათ, ჩვენი  პროფესია  ეს არის  და  არ  გეწყინოთ, მსუბუქად შეგიკრავთ  ხელებს,  სხვა  გზა არ გვაქვსო -  უპასუხეს  თავდამსხმელებმა.
თან  მთელი  ათი  საათის  განმავლობაში  გამუდმებით  ეხუმრებოდნენ  თურმე "ღვინის ქურდო", "ჩემს  სიმამრს  ძალიან  უყვარხრთო", "დათა  თუთაშხია რომ იყოს აქ,  ხომ დაგიხსნიდათო" - ხანაც  ტიგრანას ეძახდნენ...
იმავე  ღამეს, გვიან ვსაუბრე ბერიკას  და  მითხრა:
- გაოცებული  ვიყავი  მათი  შემხედვარე, კიდევ  კარგი  ტელევიზორს  მაინც რომ უყურებენ ყაჩაღები,   კინო -  თეატრს  ვინ  ჩივისო...
გული იმაზე  მწყდება  და  ის  მასევდიანებს, ოთხივე  ქართველი რომ იყო.
ერთს  ზემო იმერული აქცენტი  ჰქონდა, მეორეს კი ძალიან  ლამაზი  ცისფერი  თვალები, მესამეს... ეეჰო,  ხელი ჩაიქნია...
არადა, ბატონ  გივის ინფარქტიც  აქვს  გადატანილი,  მაგრამ ღმერთის  წყალობით  გადარჩა. სხვა  დატუსაღებულებიც   გადარჩნენ. ყაჩაღებმა  თავისი  მზაკვრული  გეგმა განახორციელეს  თუ  არა, მოაგროვეს  ნაყაჩაღარი  და  მერე  უმისამართოდ  "გაქრნენ".
ის  დაჭრილი, ბერიკამ  საავადმყოფოში  გააქნა (მისი  მანქანის  საბურავები  ხომ  არ იყო დახვრეტილი), ოპერაცია  გაუკეთეს და  გადაარჩინეს  ექიმებმა.
ძნელია, დაივიწყო ასეთი  საშინელება, უფრო სწორედ  "საშინელებათა  ფილმი", სადაც ერთ-ერთი  როლი  საკუთარი   ნება - სურვილის  გარეშე "ათამაშეს"  სახალხო არტისტს - გივი ბერიკაშვილს...
მოგვიანებით  ისიც გავიგე,  სწორედ  იმ  პერიოდში, ძლივს  რომ  დაანება  სიგარეტს  თავი და  აღარ  ეწეოდა, ამ  შემთხვევის მერე ისევ დაიწყო მოწევა...
  
                                                          ვირისთავები

გივი  საბურთალოზე ცხოვრობს.  რამოდენიმე   კორპუსს  შუა  უზარმაზარი  ეზოა. ჰოდა, საკუთარი  კორპუსის  წინ კარგა  ხანს  ედგა  ავტომაქანა  "07".  თითქმის  ფუტლიარი  იყო და მაინც მოჰპარეს:
- ვაჰ, კაცოო,  არც  "ტრამლიორი"  ჰქონდა, არც  - სტარტერი  და  აკუმლატორი და რა ჯანდაბად  უნდოდათო,- ხელებს  შლიდა  გაოცებისგან  ბატონი  გივი.
გავიდა  ხანი  და  ვკითხე, ხომ არაფერი  ამბავი გაგიგიათ  თქვენი მანქანის - მეთქი?
- ალბათ,  ტომარაში  ჩადეს და ზურგზე მაიკიდეს, თორემ  სხვანაირად  როგოr  წაიღეს  მაგ ვირისთავებმაო...
ვუთხარი: მე ისიც მაოცებს, იმოდენა  ეზოში ისე  როგორ  მოიპარეს, რომ  არავინ  არაფერი დაინახა - მეთქი?
- რა ვიციო... მხრები აიჩეჩა. 
მეც  ჩემებურად  და  ჩემი ჭკუით  ვეცადე დამემშვიდებინა ბერიკა (მისგან მაქვს ნება მიღებული ასე მივმართო):
- ალბათ, არ იცოდენენ  თქვენი  რომ  იყო და იმიტომ  წაიღეს - მეთქი.
- ეტყობა, ძაან უჭირდათ. ეგრე თუ  იყო  საქმე, მოსულიყვნენ და  ვაჩუქებდიო...
გულიც,  პროფესიასავით  გამორჩეული აქვს  ბერიკას...

                                              გურამ   ჯაშის  "შტუკები"

ეს ჩემი საყვარელი და  უფროსი  მეგობარი გივი  ბერიკაშვილი  ხაშურში  დაპატიჟეს, მის პატივსაცემად    საღამო  უნდა  გაემართათ.  გივი  დათნხმდა  მასპინძლებს  და  რამდენიმე მსახიობის  წაყვანა გადწყვიტა.
კარგ  ადგილას  წაგიყვანთო. უთხრა  თუ  არა,  უარს როგორ  ეტყოდნენ  ახლაგზარდები?
ერთ- ერთი  მათგანი  გურამ  ჯაში   იყო. მეტი  რა  უნდოდათ  ბიჭებს და დათქმულ  დღეს ორ მანქანაში  განაწილდნენ  და  დაიძრნენ  თბილისიდან, მაგრამ  მანამდე   გივის დაურეკეს:
- რომელი ხართ?- იკითხა  გივიმ.
- ხაშურიდან  ვრეკავთ, -  გაისმა  ყურმილში  და  კავშირი  გაწყდა.
 ცოტა  ხნით  კი  შეყოვნდა  გივი,  მაგრამ  ზარი  აღარ  განმეორებულა. 
- ალბათ, ჩვენი  გასვლა  აინტერესებდათო, გივიმ. არაუშავრა, კიდე  დარეკამენო. აბა, დავიქოქენით, ბიჭებოო  და  დაადგნენ გზას.
გივის  მანქანა  ახლაგზარდებს  წინ  მიუძღვის. მეორე  მანქანაშია  გურამ  ჯაში და უკან მიჰყვებიან  გივის  მანქანას. უცებ  ბიჭებს  უთხრა  ჯაშმა:
- ცოტა  გავერთოთო,  - ის  შეწყვეტილი  ზარი  გაახსენდა.
"გადაფარულად "  აკრიბა  გივის  ნომერი,  ხმა  შეიცვალა,  თითქოს ცხრა  მთის იქიდან  რეკავს  და ხმაც  იმიტომ წყდება:
- ალო, გივი,  ხაშ... - და გათიშა ტელეფონი.
- გივი  ვარ,  გივი! - ჩაჰყვირის   ტელეფონში  გივი. ისევ გაითიშა.
ამასობაში  გორის  გადასახვევს მიადგნენ და ისევ  ურეკავს  ჯაში:
- ალო, გივი...
- გივი  ვარ,  გივი!..
წინა  მანქანაში აწრიალდა  ხალხი, ესენი  კიდე  სიცილით  იხოცებიან.
ცოტა  ხანში  ბოლო  ზარი  გაუშვა გურამ  ჯაშმა: 
- ალ, გივი...ხაშუ...გადა... გადა...
ბერიკას  მანქანა  სავალი  გზიდან გადავიდა,  გაჩერდა  და  ამათაც  ანიშნეს, მანქანა გააჩერეთო.
გაიგონეს კიდეც  გივის ყვირილი:
-  ეხლა  მეუბნებით, ამასო?!
გადავიდა  გურამი  მანქანიდან, ძლივს იკავებს სიცილს და  სერიოზული სახის მიღებას
ცდილობს.
- რა მოხდა,  ზახარიჩ? - ეკითხება გივის  გურამი.
- ბიჯოო,  ლამის  ჩავედი  და ეხლა  მეუბნებიან  გადაიდოო!  წავედით უკანო...
- ბარემ  მოსულები  ვართ, რაღა  დარჩა და  მივიდეთ  კაცურად  და გავიგოთ,  რა მოხდაო - ჯაში ეუბნება. ბიჭები სიცილისაგნ  მანქანაში  ჩაწვნენ.
ძლივს  დაითანხმეს გივი და   მიაღწიეს ხაშურამდე. 
რას  ხედავს  გივი, გამოფენილა  მთელი  ხაშური  გარეთ  და  ელოდებიან  თაიგულებით, ტაშით  და  შეძახილებით. სულ  შენი  ჭირიმე ,  შენ  გენაცვალეს  ძახილით  დახვდენენ.
გაოგნებული  ბერიკა  ეკითხება  დამპატიჟებელს:
- კაცო, აკი  გადაიდოო?
- რა გადაიდო ბატონო  გივი, მთელი ხაშური  ფეხზე დგას, ხომ  მშვიდობით  იმგზავრეთო?
აი, აქ  კი მიხვდა,  რაშიც  იყო  საქმე და  გაბრაზებულმა  დასჭექა:
- სად  არის  ჯაშიო?
გურამი და დანარჩენები, ანუ მეორე მენქანის "ეკიპაჟი"  უცებ "გაქრა", ვინ სად იმალებოდა, ძნელი სათქმელია.
სანამ გაბრაზებამ  არ გადაურა, არც გამოჩენილან. როგორ დაენახვებოდნენ?!
მშვენიერი   საღამო გაიმართა ხაშურში. გურამ  ჯაშმა  გამოსვლა რომ დაამთავრა და მაყურებელი  ტაშს  უკრავდა ,  გივი  სცენაზე  გავიდა  და  მიმართა  მაყურებელს:
-  აი, ამას  ტაშს   რომ  უკრავთ, ისეთი "შტუკა" გამიკეთა, კინაღამ  ჩამიშალა  თქვენთან  შეხვედრაო  და  მოუყვა გურამის ოინების შესახებ.
ბევრი იცინეს...
  
                                                 გივი,  ჯუმბერი  და   "კამაზი"

... კონცერტი  მქონდა  მცხეთაში.  ადრე  დავამთავრეთ, ჯერ  შეღამებული  არ  იყო. თბილისისკენ  მივიჩქარი, რადგან  უმანქანოდ  ვიყავი.  მასპინძლებს  ვერც  გავუმხილე, მომერიდა  და  ჩემს  გზას  დავადექი.
ავტობუსში  კარგა  ხანია  არ  ვმჯდარვარ  და  ხალხში  გავერევი-მეთქი -  გავიფიქრე (მაშინ არ  ვსვამდი  და იმიტომაც  არ  დავრჩი  მცხეთაში).
ავედი  ავტობუსში,  შემომხედეს  და აფხუკუნდნენ, გაკვირვებულები  შემომაცქერდნენ. ის იყო მგზავრებს  უნდა  მოვსიყავრულებოდი   ჩემებურად,  რომ  ვიღაც  ძალიან  მსუქანი, შკაფივით  კაცი  ამოვიდა. მიიხედ-მოიხედა და ჩემს  გვერდით   დაეხეთქა  ქშენით.
- ვაა, გაუმარჯოს! - დამკრა  ბანჯგვლიანი  ტორი  მხარზე.
- გაგიმარჯოს... 
- როგორა  ხარ, ა?- ისევ ჩამკრა  მხარში.
- ვარ, რა, ვთქვი და ფანჯარაში გავიხედე.  ვფიქრობ,  ვინ  არის,  ნამდვილად  არ  ვიცნობ.
- როგორი  იყო  ღორი  მწვადები, ჰა?!
- ძაან მაგარი - მეთქი - ავყევი. მგზავრები  სულგანაბული  გვისმენენ.
- როგო  იყო,  ბებიაჩემს  რომ ეუბნებოდი,  პაპაჩემისთის  რძლად  უნდა  წაგიყვანოო -იღრიჭება ყურებამდე. გახსოომს?
რაღა  ვქნა, რა უნდა...
- შენა  ჯო,  ფინთი  სიმთვრალე  იცი. ისევ " კამაზზე"  ზიხარ?
- არა, ეხლა  ყარაულად  ვმუშაობ - მეთქი.
- როგორა, "კამაზი"  მიატოვე, კაცოო?
- მივატოვე, მერე, რა?- იხტიბარს არ ვიტეხ.
- შე შობელძაღლო, მერე  ვერ  მითხარი? -  როგო  მინდოდა  ეგ  კამაზი - არ მეშვება  ცოცხალი  თავით.
- მე  რა  ვიცოდი  თუ  გინდოდა?- თანდათან  შევდივარ   როლში.
- შენა, იგეთი  აფერისტი  ხარ! რო ჩახეთქე  იმოდენა  რამე ჩვენთანა,  ეგრე  უნდა? სწორედაც  ჩემთვინ  უნდა  მოგეცა  მაშინა. არა  ხარ  კარგი  კაცი,  ჯუმბერავ! დამტოვე  არა "უკამაზოდ"- არ  დაადგა  მის  დაშოშმინებას  საშველი.
ამ  ბდღვინვა-ბდღვინვაში  დიღომშიც  შემოვედით  და  როგორც  იქნა  მეშველა  და ჩავიდა იმოდენა  თავის ქნევით...
დარწმუნებული ვარ,  ჯუმბერას აღარასოდეს გასცემს  ხმას...

среда, 26 июня 2013 г.

ჰემინგუეის თევზი და "ცხვრის კვერცხები"

ჩემთვის ვახტანგ კიკაბიძესთან სტუმრობა ყოველთვის საინტერესოა. საუცხოო მთხრობელია, კარგი მასპინძელი, უფროსი მეგობარი და თავგადაკლული მეთევზე. სხვა დანარჩენი კი მე არა მაინტერსებს, რა...
ერთხელ დავურეკე, საქმე მქონდა და - ნავში ვზივარ ანკესით ჯანდარის ტბაზეო - მიპასუხა. სულ მპირდება, მაგრამ ჯერჯერობით მისი ნახელავი "უხა" ვერ დავაგემოვნე.
ერთ ამბავს მე გიამბობთ. მეორეს კი თავად ბატონი ვახტანგი მოგიყვებათ:

"პოლიტიკური" კერძი

... მიწვევა - მიპატიჟბა არასოდეს აკლდა ბუბას . ერთ მშვენიერ დღეს მუსიკოსმა და წამყვანმა ანდრეი მაკარევიჩმა დაურეკა და თავის კულინარულ გადაცემაში მიიწვია.
მისი თანხმობით გახარებულმა წამყვანმა მაშინვე მიაყოლა:
- კანსტანტინოვიჩ, რა და რამდენი დაგახვედროთ მწვადისთვისო?
- ვა, საიდან მოიტანეთ, რომ მაინც და მაინც მწვადს შევწვავო?! - აჯახა ბატონმა ვახტანგმა.
ერთი სიტყვით, თუ გინდათ მონაწილეობა მივიღო თქვენს გადაცემაში, როგორც გინდათ, სადაც გინდათ შეიძინეთ, მაგრამ გინდა თუ არა ოცი ცალი "ცხვრის კვერცხი" დამახვედრეთ ტელევიზიაშიო.
- სად გიშოვოთო? - შეიცხადა მაკარევიჩმა.
- მაშინ არ მოვალო - ბუბამ.
ხოხოხო, იმნაირი ამბავი შეიქნა, დარბოდნენ წინ და უკან მაკარევიჩის თანაშემწეები. მიდგნენ - მოდგნენ, ნემსის ყუნწში გაძვრნენ, მაგრამ ვერ იშოვეს. ისევ ბუბამ დააკვალიანა, მიასწავლა "კვერცხების" გამყიდველი და გადაცემის სტუმარს როგორც იქნა უშოვეს "ცხვრის კვერცხები."
მთელი ტელევიზია განაბული ელოდა რა კერძს მოამზადებდა.
დათქმულ დროს მივიდა ბატონი ვახტანგი, ხელები დაიკაპიწა და ეს ოცი ცალი "ცხვრის კვერცხი" გადაღებამდე ჩვენებურად ჩააბასტურმა.
ანდრეი მაკარევიჩი ბოლთას სცემდა სტუდიაში, მაგრამ მაინც ვერ მიხვდა რის მომზადებას აპირებს ბუბა, არადა, ინტერესი კლავს კაცს. 
დაიწყო გადაცემა. იქ დამსწრე საზოგადოება, ტელევიზიის თანამშრომლები, ტექნიკური პერსონალი, მოკლედ, ყველა კვრცხებსაა მიშტერებული.
ნელ - ნელა მაკარევიჩი "გონს მოვიდა" და მიხვდა, რა კერძსაც ამზადებდა სტუმარი,
ჰოდა, სიცილს ვინ ჩივის, ახარხარდა:
- მაინც საიდან იცოდით სად იშოვებოდა ეს კვერცხებიო?- ეკითხება მაკრევიჩი.
- ეგ რა პრობლემაა, " კოგდა ვ მოსკვე სტოლკო ბარანოვ- ო "- უპასუხა ბუბამ.
ნამდვილად არ ვიცი რა დაარქვა ამ " პოლიტიკურ კერძს" ვახტანგ კიკაბიძემ, სამაგიეროდ ის ვიცი, გადაცემის დამთავრებისთანავე ოცი ცალი "ცხვრის კვერცხი" წამში როგორ შესანსლეს...

მერილინის ოდისეა

... ჩემი დასვენება თევზაობაა. ეს ისეთი განცდაა, გამორჩეული, რომ გიყვარს, შენია, რაა. სადაც კი მეძლევა საშუალება, ყველგან ვთევზაობ, საზღვარგარეთაც და საერთოდ, გადასარევი "უხა" ვიცი.
ჩემმა ამერიკილმა მეგობრებმა იციან თევზაობა რომ მიყვარს და მექსიკაში დამპატჟეს კაპოსანლუკაში.
ეს არის "მორეკორტეზა", მანდ იჭერენ სწორედ "ჰემინგუეის თვზს". ამ სახეობას მერილინი ჰქვია და ეს მიპატიჟება ისეთი საჩუქარი იყო ჩემთვის, რა სიტყვები მეყოფა? ყველა მეთევზის სანუკვარი ოცნება და ნატვრაა მერილინის დაჭერა.
უამრავი ადამიანი სპეციალურად ჩადის კაპოსანლუკაში მერილინის დასაჭერად. 400 - 500 კილოიანი თევზია. მერილინი კატერის მოძრაობისას უნდა დაიჭირო, არ უნდა გაჩერდე.
ერთი საათი ვეჭიდავეთ, მაგრამ ვერ ამოვიყვანეთ. 
გული დამწყდა, დამენახა მაინც, რანაირია ეს სახელგანთქმული მერილინი - მეთქი.
სხვა რა გზა იყო და სასტუმროში დავბრუნდით.
სამი ბოთლი არაყი დავლიეთ ორმა და ვერ დავთვერით, ისეთ განცდებში ვიყავით.
კანადაში კი ებრაელმა მეგობრებმა ორაგულებზე დამპატიჟეს.
ეს სულ სხვა რამეა.
იქ მთელი ამბავი ხდება თევზაობასთან დაკავშირებით.
წესიერი ხალხი ცხოვრობს, ვიდრე სათევზაოდ გახვალ ტრაფარეტს გკიდებენ, ვაითუ, რამე უბედურება მოხდეს და ადვილად გიპოვონ წყალში, რეგისტრაციას გადიხარ, ამ საქმისთვის ყველა აუცილებელ პროცედურას და ა. შ.
არადა, სამ კილოზე მეტი არ შეიძლება დაიჭირო ორაგული, თუ დაიჭერ - უნდა გაუშვა.
ვაა, როგორი გასაშვებია ორაგული?!
ერთი სიტყვით, ექვსი კილო და სამასი გრამი გამოვიდა ჩემი დაჭერილი ორაგული.
საღამოს მწვდები შევწვით... არადა, რამდენი ხიზილალა ჰქონდა...
რა ვქნა, ჩემი დასვენება მხოლოდ ტყე და წყალია. ერთი წასვლა ორ - სამ კვირას მყოფნის, ბუნებას სხვა ძალა და ხიბლი აქვს და ამაში, მე მგონი არავინ შემედავება...

вторник, 25 июня 2013 г.

ბორის წიფურიას ოინები

ძალიან კარგი მეგობრები ვიყავით მე და ბატონი ბორისი. რედაქციაშიც მსტუმრობდა ხოლმე, მე და ჩემი მეუღლეც ხშირად მივდიოდით ვაკეში, მის სახლში. ისეთი მიწკრიალებული ჰქონდა ოჯახი, თვალი ზედ დაგრჩებოდა ადამიანს. მისეული როხროხით უყვარდა საუბარი. გამორჩეული მსახიობი იყო ბორის წიფურია, შესანიშნავი თამადა და საუცხოო მოსაუბრე. მშვენიერი საღამოები გაგვიტარებია წვეულებებზე... სამწუხაროდ, თითქმის აღარ იხსენებენ ბატონ ბორისს. მე კი მახსოვს, ღმერთმა გაანათლოს... დაუფარავად ყვებოდა ხოლმე თავის იტორიებს. 
ჰოდა, ახლაც მოვუსმინოთ:

ჩულქები - ჩქარა!

...ერთხელ, მანქანა გავყიდე და ახლის შეძენა ვერ მოვასწარი, რადგან დამირეკეს და სასწრაფოდ კიევის კინოსტუდიაში დამიბარეს. რა ვქნა, აღარ ვიცი, სად შევინახო 60 ათასი? რა ადგილი არ ვეძებე სახლში, ხან ფქვილი დავაყარე, ხან - რა...
მოკლედ, ასეთ დარდში რომ ვიყავი, აივანზე გავედი სულის მოსაბრუნებლად. ვხედავ, წინა კორპუსში, კედელზე, ჩულქში ჩაყრილი ხახვი კიდია. ბიჭოს, მეც დამიჯდა ჭკუაში. მოვედი ნელ-ნელა გუნებაზე, ქურდი როგორ იფიქრებს, ხახვში ამოდენა ფული რომ მაქვს - მეთქი.
არადა, ღამის პირველი საათია, ვფიქრობ, სად ვიშვოვო ჩულქი? ჩემს მეზობელს, ლადო კანდელაკს დავურეკე:
-- შენი ცოლის ჩულქებს ვერ მომცემ - მეთქი?
-- ჩემი ცოლის ჩულქები რად გინდაო? - გადაირია კაცი.
ხომ ვერ ვეტყოდი სიმართელს, ონკანი ჟონავს, ხვალ მივფრინავ და დროებით უნდა დავახვიო - თქო. მოვატყუე ეს წესიერი კაცი.
ერთი სიტყვით, ხახვის ფენებს შორის საგულდაგულოდ ჩავაწყე ფული, აივანზე დავკიდე და მშვიდად გავფრინდი თბილისიდან.
ორი დრის მერე დედაჩემს დავურეკე. მეუბნება, ისეთი ქარიშხლია თბილისში, სახურავებს ხდის სახლებსო, აივნებიდან ვედროები და ტაშტები მოფრინავსო...გული ლამის გამისკდა. თან ცუდად ისმის, გავყვირი განწირული ხმით:
-- როგორმე მოახერხე, წადი ჩემს სახლში და ნახე, ხახვიანი ჩულქები თუ კიდია აივანზე - მეთქი? 
საწყალი დედაჩემი, იმან გადამარჩინა... რომ წარმოვიდგენ რა ზარალს ვნახავდი...
ზოგჯერ მეცინება ხოლმე ამ ამბის გახსენებაზე და გულში ვამბობ: ჩულქები, ჩულქებმა, ჩულქებში...

გივი სიხარულიძის ოინები

კაცი, რომელსაც მშვიდად ცხოვრება არ შეუძლია, სწორედ გივი სიხარულიძე გახლავთ. ბევრჯერ სუფრასთან შევხვდი, შინაც ვესტუმრე, სხვებისგანაც ბევრი მსმენია და მივხვდი -- მას "ვეღარაფერი " შეცვლის, მორჩა და დამთავრდა. ქალებზე რაც უამბნია, იმას სხვა დროს დავწერ. ახლა კი ისევ -- გივი სიხარულიძე თავისი დაუვიწყარი თავგასავლებით.

მამიდის ანდერძი

... ძალიან მიყვარდა ჩემი ღვიძლი მამიდა, გასაოცარი, უთბილესი ურთიერთობა გვქონდა.
გასტროლებზე ვიყავი, ოჯახს ვაცნობე რეისი, როდის მოვფრინავდი თბილისში.
მუდამ დიდი აჟიოტაჟით მხვდებოდნენ ხოლმე ჩემები. ბიჭოს, მარტო მდგომი მამაჩემი რომ დავინახე, ელდა მეცა.
- რა მოხდა-მეთქი, შიშით ვკითხე.
- მამიდაშენია ძალიან ცუდად და კიდევ კარგი, ჩამოუსწარი ცოცხალსო.
გავიქეცი შინ, მივედი მამიდაჩემის საწოლთან, მოვეფერე... თავზე ხელი გადამისვა და რაღაც ბგერებს მეუბნება: გ, გ, მ... ვერაფერი გავიგე. ჩემი საყვარელი მამიდა მალე გარდაიცვალა. ყველაფერი რომ დასრულდა, მივაბარეთ დიდი პატივით სასუფეველს, მეც ცოტა ხანში ზღავზე წავედი. 
ვწევარ პლაჟზე და მამიდაჩემი გამახსენდა. უეცრად შუბლზე ვიტკიცე ხელი: ალბათ, რაღაც ჰქონდა დამალული, თქმა ვერ მოასწრო და რაღაც მიმანიშნა-მეთქი. გავშიფრე მის მიერ ნათქვამი ბგერები და შემოვირტყი შუბლში. სიკვდილის წინ მითხრა: გივი, გაიხედე მარცხნივ... 
აუუ, გამოვქანდი თბილისში, ვეცი მარცხენა კედელს და ნგრევა დავიწყე. გადაირია მამაჩემი, მაგრამ ვერავინ შემაჩერა.
ვანგრიე, ვანგრიე და ვერაფერი ვიპოვე. ბოლოს დავიღალე და დავანებე თავი.
რამდენიმე ხნის შემდეგ ბალტიისპირეთში გავემგზავრე. თბილისში დავრეკე და მამაჩემმა მითხრა, მამიდაშენის საფლავის გაკეთება დავასრულეო. გამახსენდა ჩემი მოამაგე მამიდა და ისევ ვიტკიცე შუბლში ხელი:
- ცხონებული, ალბათ, მარცხენას კი არა, მარჯვენას მხარეს მეუბნებოდა- მეთქი.
მეორე დღესვე დავბრუნდი თბილისში. ახლა მარჯვენა კედლის ნგრევა დავიწყე. მოვკვდი იმ კედლის ნგრევით, მაგრამ იქაც ვერაფერი ვიპოვე.
ბოლოს კი მივხვდი: სიკვდილის წინ ნათქვამი ასოები იმას ნიშნავდა, რომ იმ ქვეყნადაც ჩემი დარდი წაიღო და დამიბარა: 
- გივი, გენაცვალოს მამიდა, ჭკვიანდ იყავიო...

суббота, 22 июня 2013 г.

თენგიზ არჩვაძე ლამაზ ქალზე და თეთრ ცხენზე


მინდა მოვასწრო და დავწერო...ღმერთმა დიდხანს აცოცხლოს ბატონი თენგიზ არჩვაძე. მისი ხელით დაწერილი ერთი პაწია ჩანაწერი მაქვს ბლოკნოტში და სათუთად ვინახავ. ეს ჩემი ისტორიაა.

დიდი არტისტის იტორიას ერთი პატარა ჩანაწერი რას ეყოფა, მაგრამ ჩემთან ნათქვამი მცირედიც ჩემთვის დიდ განძია.
ბატონი თენგიზი მიყვარს ძალიან თავისი სიბრძნით, ვაჟკაცობით, ქართველობით და გამორჩეული გმირებით. ეს ვუთხარი კიდეც მრავალი წლის წინ და იცის, თუმცა, განა არის ვინმე საქართველოში ვისთვისაც ეს სახელი გვარი არაფერს ნიშნავს?! არა მგონია... 
ჩვენი ერთი შეხვედრის შესახებ მინდა მოგითხროთ.უფრო სწორედ - მოვუსმინოთ ბატონ თენგიზს, ის თხრობაშიც ისეთივე ლამაზია, ძლიერი და წარმოსადეგი, როგორიც ფილმებში და სპექტაკლებში:

ფიქრები ხმამაღლა...

... კარგი ღვინო, ლამაზი ქალი და ცხენი ჩემი ცხოვრების თანდევია, თუმცა ჩემი ოცნება, მაინც მთაა, მთას ვეტრფოდი და ვესწრაფოდი მუდამ...
ეს მხოლოდ მე ვიცი, რასაც ახლა ვიტყვი. საქმე ის არის, თორმეტ ფილმში ერთი და იგივე ცხენით რომ ვითამაშე, ინგლისურ - არაბული ჯიშის თეთრი ცხენი იყო, პრინციპი ერქვა, მეორეს - სატრაპი.
ცხენი საოცრებაა...ოო, რა დიდებულია ცხენი, მერე როგორი ჭკვიანია...
ერთხელ ხატობაზე ვიყავი ცხენით, მასპინძლებმა ძალიან დამათვრეს. წამოვედი, მაგრამ უნაგირზე მჯდომს ჩამეძინა.
ამასობაში ნელი სვლით მარჯვნივ გაქაჩულა და როცა შევფხიზლდი, საჩხერეს ვიყავი გადადგომილი.
დილის რიბირაბო იყო, მივხვდი რაც მოხდა, ხიხათას მთაც გადაგვევლო მე და ჩემს ცხენს. უკან გამობრუნდა და თავისით მიმიყვანა.
მე და ჩემი პარტნიორი ცხენები მუდამ საუცხოოდ ვუგებდით ერთმანეთს.
ის კი არა, შატილიდან ქისტეთში ჩავსულვარ ცხენით.
მთა კი...
მთა სულ სხვაა.
მოკვლით არასოდეს მომიკლავს ნადირი და ფრინველი, ჭიანჭველისთვის არ დამიბიჯებია ფეხი. მარტოობა მიყვარს, მიყვრდა... სიჩუმე, ბუნებით ტკბობა... კიდევ გუდის ყველი, ყველისა და პურის გარდა არც არაფერი მინდა მთაში.
მხოლოდ ბუნებასთან განმარტოება და ფიქრი...

ქალი - სამყაროს გვირგვინი

ქალი?!
ქალი ბუნებისგან შექმნილი სამყაროს გვირგვინია, საოცარი ფენომენი. ქალი რომ მეგობრობას გაგიწევს, ბარე ორი ტარიელი და ავთანდილი ვერ დაიკვეხნის.
არადა, რვა წლისა ვიყავი, გოგოს რუსულად რომ ავუხსენი სიყვარული. რუსულად იმიტომ, რომ რუსული ჩემს გარდა ერთმა იცოდა, დანარჩენებს ხომ არ გავაგებინებდი და ერთ მოწმეს არა უშავდა.
150 - ზე მეტი როლი ვითამაშე და კი ვყოფილვარ პარტნიორზე შეყვარებული და - პირიქით, პარტნიორიც ყოფილა ჩემზე შეყვარებული, მაგრამ ამის გაგრძელების დაშვება არ შეიძლებოდა. 
სამგიეროდ რჩება კვალი, ფიქრი და ნაჭდევი... პატარა ჭრილობა აუცილებლად რჩება.
18 -19 წლის ბიჭი ვიყავი, პირველი ქალი რომ გაჩნდა ჩემს ცხოვრებაში, ქართველი არ იყო და რომ დავშორდი, პირველ ხანებში ძალიან განვიცდიდი...
ჩემზე ბევრად უმცროსებისგან რომ მიგრძვნია სიყვარული, არასოდეს მისარგებლია. რაც შემძლებია - დავხმარებივარ ქარიშხლის ჩადგომაში, თუმცა მერე დიდხანს გამყოლია ფიქრად და ტკივილად...
საერთოდ, სიყვარულზე მეტი ჭირი და ლხინი, ღმერთს არა გაუჩენია რა...

воскресенье, 16 июня 2013 г.

თემურ წიკლაური - პაპაკაცი

ახალი როლი

თბილისი რომ დიდი გულის ქალაქია, ყველა გულიანმა ადამიანმა კარგად იცის. ეს ამბავი კი კოჯორში დაიწყო, მერე თბილისში განვითარდა მოვლენები და შემდეგ ისევ კოჯორში გაგრძელდა. ახალ"მთავარ როლში" კი ჩვენი საყვარელი მომღერალი თემურ წიკლაური აღმოჩნდა.


მამა-პაპისეულ ეზო -კარში მოფუსფუსე თემურ წიკლაურს ოციოდე წლის კოჯრელი ოთო ფიჩხულიშვილი მიეჭრა:
- ვიღუპები, მიშველე თემური ძიაო! - თან მანქანისკენ ექაჩებოდა აფორიაქებული. თავიდან ვერაფერი გაიგო, მაგრამ ახალგაზრდა, დაბნეულ ბიჭს რომ შეხედა, მაშინვე საჭეს მიუჯდა. ორიოდე წუთში ყველაფერს მიხვდა. ცოლს მუცელი ასტკივნია და შინ კი არავინ იყო უფროსებიდან. ოთო ხომ ბალღი იყო და ცოლიც მთლად ბალღი ჰყავდა, ეს ორივე ბალღი კიდევ თავის ბალღს ელოდებოდა. მაშინვე ჩასვა მანქანაში და თბილისისკენ გამოაქანა. გოგო გაუჩერებლივ კიოდა, ბიჭი "ბანს " აძლევდა - გვიშველე, ძია თემურ, ჩქარა წადიო!
ქარივით მოქროდა თბილისკენ თემურ წიკლაური. მაშინდელი ენგელსის ქუჩზე ჩამოვიდნენ თუ არა, მშობიარემაც დაიძახა:
- გააჩერე თემური ძია, მეტს ვეღარ მოვითმენო. გადაირია თემური, გადმოხტა მანქანიდან, დარბის, ყვირის, მიშველეთო, მაგრამ კაციშვილი არ ჩანს. სასწრაფოსაც დაურეკა. გაგიგონია?!
... მერე, ცოტა გოგომ ივაჟკაცა, ცოტა ბიჭმა, ცოტა თემურ წიკლაურმა და შუაგულ სოლოლაკში მერცხალივით გოგო დაიბადა. ამდენ ფაცი-ფუცში ნელ - ნელა ხალხიც მოგროვდა. როცა გაიგეს რაშიც იყო საქმე და უბანში გოგო დაიბადა, შეიქნა ერთი ამბავი: გადაკეტეს ქუჩა, ვინ თეთრეულს მოარბენინებდა, ვინ - წყალს...იმ უბნელმა ჟანამ კი თემურის მანქანის ძარაზე შამპანურები დააწყო...
საოცარი სანახავი იყო იმ ღამეს თბილისის შუაგული...ზოგი ტიროდა, ზოგი იცინოდა, ერთმანეთს ულოცავდენენ...
თემურ წიკლაურმა ყური მოკრა (მერეღა გაახსენდათ), აქვე ახლოს ცხოვრობს გინეკოლოგების ოჯახიო. მაშინვე მათკენ გაიქცა. კარი ახლაგზრდა ქალბატონმა ნინო მაჭავარიანმა გაუღო. ახლა ის დაიბნა კარზე მომდგარი თემური რომ დაინახა.
- ჭიპლარს რა უყავითო? - ეკითხება. რას უპასუხებდა თემური? მანქანისკენ გაიქცნენ....
შემდეგ კი ყველა საგზაო წესის დარღვევით, როგორც იქნა მესამე სამშობიარომდე მიაღწიეს და თემურ წიკლაურმა მშვიდობით "ჩააბრა" დედა- შვილი ექიმებს.
სამშობიარო სახლიდან კი ისევ სოლოლაკში დაბრუნდა, მთელი თუ არა, ნახევარი სოლოლაკი თემურს ელოდებოდა. დილამდე ისე იქიფეს, ცა მიწაზე ჩამოტანეს სადღეგრძელოებით, პატარა მარიამს თბილისი ლოცავდა...
არადა, იმ დღეებში თემურს ერთხელ კიდევ დასჭირდა სამშობიარო სახლში მისვლა. ამჯერად, საკუთარი ქალიშვილი გააქროლა და ნამდვილი პაპაკაცი გახდა.ძალიან უყვარს თემურს, როცა პაპას ეძახიან, ნამდვილი ქართულიაო, გულიანად იცინის ხოლმე. ანდრია პაპის გულის გამხარებელია, მარიამი კი...თემურ წიკლაურმა პატარა მარიამი მონათლა. მარიამი მშობლებთან ერთად კოჯორში ცხოვრობს, თემურიც ხშირადაა იქ, უყვარს მამა- პაპისეულ ეზოში ფუსფუსი...
ზუსტად არ ვიცი, მაგრამ მარიამიც და ანდრიაც მგონი 15 -16 წლისანი არიან... 
* * *
ეს ამბავი კი თავად ჩემმა ძალიან ძვირფასმა მეგობარმა, თემურ წიკლაურმა მიამბო...

пятница, 14 июня 2013 г.

"გოფილექტის" ბაღის "საიდულო"

თბილისი ყველაფრით გამორჩეული ქალაქი რომ არის, ყველამ ვიცით. ერთი მართლა გასაოცარი ამბავი გამახსენდა, რომელიც ზაზა შენგელიამ მიამბო.
რამდენიმე წლის წინ, თბილისში "თბილისური გაზაფხულის"ფესტივალი იმართებოდა ხოლმე პლეხანოვზე (აღმაშენებლის გამზირი), "გოფილექტის" ბაღში. 
ჰოდა, დიდი მაესტრო, სულკურთხეული ჯანსუღ კახიძე საფესტივალოდ ემზადებოდა, 
გვიან ღამით რეპეტიციას ატარებდა ორკესტრთან ერთად.
ქალაქის მთავრობა ყველაფერს აკეთბდა ამ ფესტივალის მაღალ დონეზე ჩასატარებლად და ყურადღებას არ აკლებდა მონაწილეებსა და სტუმრებს.
ფესტივალის გახსნის წინა ღამეს, "გოფილექტის" ბაღში ზაზა შენგელია და გიგი წერეთელი მივიდნენ. თან ორკესტრის შესრულებით მშვენიერ მუსიკას უსმენდნენ, თან საქმეზე სუბრობდნენ და მოსამზადებელი სამუშაოს ბოლო დეტალებზე თანხმდებოდნენ, რომ უეცრად ყველანი, მაესტრო ჯანსუღის ჩათვლით ადგილზე გაშეშდნენ, არც მეტი, არც ნაკლები მფრინავი ობიექტი დაინახეს ბაღის თავზე, უზარმაზარი, უცნაურად მოსისინე თეფში, რომელსაც ძალიან ბევრი შუქები ჰქონდა და ეს შუქები თურმე ისე ანათებდნენ და თან ისე რაღაცნაირად მოძრაობდნენ, ლამის თითოეულმა მათგანმა ენა გადაყლაპა მოულოდნელობისგან. თვალს არ უჯერებდნენ, უტყუარი ფაქტი იყო, მათ თავზე მფრინავი თეფში ეკიდა და ამას საკუთარი თვალით უყურებდნენ (სად ვიყავი, ფოტო მაინც გადამეღო "იმისთვისაც" და ამათთვისაც, რა სანახავები იქნებოდნენ ყველანი?!).
მერე, რაღაც წამებში მფრინავი ობიექტი შეტორტმანდა და გაუჩინარდა. ალბათ, თავისი გზით წავიდა თუ გაფრინდა, ეს უკვე არ ვიცი. 
რა თქმა უნდა, მეორე დღეს ფესტივალის - "თბილისური გაზაფხულის" გახსნა იზეიმა თბილისმა, მაგრამ თეფშის მნახველებს მაინც თეფში ედგათ თვალწინ.
საერთოდ, ნასვამ ადამიანებს ეჩვენებათ ხოლმე უცნაური ამბები, მაგრამ დანამდვილებით ვიცი, რომ თეფშის მნახველებიდან არავინ იყო ნასვამი, არც ზაზა შენგელია, არც გიგი წერეთელი, არც ჯანსუღ კახიძე და არც იმოდენა ორკესტრი.
* * *
იმ თეფშს არ ქონია ჭკუა, ფესტივალის გახსნაზე მაინც მობრძანებულიყო დალოცვილი, ხომ დაესწრებოდა კაი |ძვირფას კონცერტს და კაი ძვირფას ბანკეტს "საკუთრი თეფშით?..."

среда, 12 июня 2013 г.

რაც არასოდეს მითქვამს - ჯანო ბაგრატიონი

ძალინ ემოციურ, იუმორით სავსე და საყვარელ ადამიანად დამამახსოვრდა ბატონი ჯანო. ეს ისტორია კი სწორედ მან მიამბო, თბილისის საპატიო მოქალაქემ - ჯანო ბაგრატიონმა:

"ფიზორგა" და სხვანი...

...დღეს რომ მეტროს სადგური "რუსთაველია",იქ იყო ჩვენი სახლი, ლენინის ქუჩის ორი ნომერი, მანდ დავიბადე (მართლა შინ გახლავართ დაბადებული) და გავიზარდე.
ვერის ბაღიც ახლო იყო და სპორტთან დაახლოება სწორედ ვერის ბაღიდან დავიწყე. მაშინდელი კალათბურთის კორიფეები - ოთარ ქორქია, სულიკო თორთლაძე, ოთარ სულაბერიძე და სხვანი პირველად რომ ვნახე ენით აუწერელი ბედნიერება ვიგრძენი. მათმა შემხედვარემ, მეორე კლასიდან დავიწყე კალათბურთზე სიარული. თბლისის პირველ სკოლაში ვსწავლობდი და და ისეთი აქტიური ვიყავი, "ფიზორგას" მეძახდნენ.
ვერის ბაღი საოცრება იყო, სპორტის ყველა გულშემატკივრის ნამდვილი სავანე. მართალია, უზომოდ მიყვრდა კალათბურთი, ხელბურთი, მაგრამ ფეხბურთის მიმართ განსაკუთრებული სიყვარული მქონდა. ეს კი არა, ფეხბურთი კალათბურთის მოედანზეც კი მითამაშია.
მაშინდელი თბილისი სულ მესიზმრება და სულ მენატრება...
ეხლა ის დაპირებული ამბავი, რაც საჯაროდ არავისთვის მითქვამს: ხელბურთის თამაშს თავი რომ დავანებე, პოლიტექნიკურ ინსტიტუტში დავიწყე მუშაობა სპეციალობით. სპარტაკიადა უნდა გამართულიყო და მთხოვეს, ითამაშეო. დავთანხმდი.
ერთი სიტყვით, ვთამაშობთ გეპეის და სასოფლო სამეურნეო ინსტიტუტის გუნდები. ერთ - ერთ მოწინააღმდეგეს უხეშად ვეთამაშე და ტრიბუნიდან გულშემატკივარმა დამიძახა: თმა აღარ გაქვს თავზე და ჭკუა ვერ ისწავლე, როგორ უნდა ითამაშოო. დამიწყო გინება. თურმე იმ მოთამაშის მეგობარია. მეც დავუბრუნე ხურდა, ვაგინე და ვაგინე. ახლა მოედანზე ჩამოვიდა, ვხედავ დასარტყმელად ემზადება და დავასწარი, გვარიანად დავარტყი. ალბათ იფიქრა, უფრო მეტად არ გამლახოსო და მოულოდნელად, ჩამეხვია.
ისე მაგრად მოვუჭირე, სუნთქვა შეეკრა, ნეკნები ეტკინა, ალბათ, გამწარდა და ყურში ჩამაფრინდა. გავუშვი ხელი, მაგრამ თქრიალით მომდის სისხლი, იმან კი, საშინელებათა ფილმებში რომაა, ჩემი ყურის ნაგლეჯი გადმოაფურთხა.
სასწრაფო დახმარების მანქანით საავადმყოფოში წამიყვანეს. ცოტა ხანში ერთი პატარა ბიჭი მოვარდა აქოშინებული: ჩუმად ავიღე და იქნება მიგაკერონო. ექიმმა (ცნობილი ექიმი იყო თბილისში, გვარად ბოხუა), აღარ გამოგვადგებაო და ურნაში გადააგდო.
გავიგე ვინც იყო ის ახალგაზრდა, ვეძისში ცხოვრობდა. მივედი, დამეგობრება მსურდა, ჩემი ძმაკაცებიც ეძებდნენ, მაგრამ ამაოდ, გვემალებოდა. მოგვიანებით კი გავიგე, ცხოვრება ასწეწვია და გზას ასცდენია ის გულშემატკივარი... თბილისი ისეთი გამორჩეული იყო...
ყველა მიყვარს, ყველა მეგობარი და ნაცნობიც კი თბილად მახსენდება, ვენაცვალე, მაგათ... მთელი ცხოვრება მეგობრების სიყვარულში გამიტარებია, ლუკმა მქონია, სხვისთვის გამიყვია. პოპულარობა კი... ვფიქრობ თავისით მოდის, მაგრამ არა შემთხვევით.
ალბათ, ტყუილად არ მიცხოვრია...

ნუგზარ ჯუღელის ოინები

დიდი ხნის მეგობრები ვართ მე და ნუგზარ ჯუღელი. დიახ, ჩემი უფროსი მეგობარია და ვამაყობ ამით. ბევრი მისი "საიდუმლოც" ვიცი. ოჯახის სტუმარიც ხშირად ვიყავი და ბევრი საინტერესო ამბის მომსწრეც ვარ. თუმცა, ჯობს, თავად ბატონმა ნუგზარმა გიამბოთ. ხშირად უთქვამს ჩემთვის, ცხოვრებამ იმდენ რამეს შემახვედრაო...იმიტომაც, ხან - ვსევდიანობ, ხან მოგონებების სიცილი მკლავსო...

თბილისელი ორანგუტანგი
კარგა ხნის ამბავი კია, მაგრამ გახსენებად ღირს... რობიკო სტურუასთან ვიქეიფეთ მე, კახი კავსაძემ, გოგი ქავთარაძემ და გოგი ხარაბაძემ. ბიჭები ცოტა ადრე წავიდ- წამოვიდნენ. დილის ოთხი საათია დაწყებული, შინ ვბრუნდები. ზემელზე ჩამოვდივარ და ვხედავ, ქალი დგას მარტო. კარგად ნასვამი ვარ, თან მომწონს, თან - არა. გამოველაპარაკე.
რა ვქნა, სად წავიყვანო?
უცებ გამახსენდა, რომ კახი კავსაძე მარტოა შინ. მაშინ მობილური ტელეფონები არ იყო და ავტომატიდან დავურეკე:
- კახი, შენს იქით გზა არ მაქვს, შენთან ქალი უნდა მოვიყვანო და ხომ მიგვიღებ - მეთქი?
- მოიყვანე, შე კაი კაცო, დროს ნუღარ კარგავო.
კახი ვორონცოვზე ცხოვრობდა. მივედით. მესამე სართულზე ზარი დავრეკე, კახი აღებს კარს. რა თქმა უნდა, ქალს გზა დავუთმე და ის შევიდა პირველი.
მოულოდნელად, კარი ცხვირწინ მომიხურა და სასწრაფოდ გადაკეტა. ენა ჩამივარდა, ვერ გავიგე, რა ხდება. ვაბრახუნებ, ერთ ამბავში ვარ. კახი კარის იქიდან ქოთქოთებს, მოუსვი აქედანო!..
მივხვდი, რომ აღარ გააღებდა და წავლასლასდი შინისაკენ...
მეორე დღეს მეუბნება:
- ბიჭო, ნუგზარ, რომელ ზოოპარკში იპოვე მაგხელა ორანგუტანგიო?!
აი, რეები ხდებოდა თბილისში... მაგრამ, ყველაფერი მაინც ჩვენებური, გემრიელი და გენიალური იყო...

ორი ლია
არა, ფრთიანი ანგელოზი რომ არ ვარ, ცხადია, მაგრამ რამდენი რამე სულ ტყუილად დაუბრალებიათ. მე უკეთ არ ვიცი, როდის რა ჩავიდინე?
აი, მაგალითად, ერთხელ, კახი ასათიანი, ვახტანგ ჭელიძე და მე კარგად დავთვერით. დიდ დროსტარებაში ვართ და სად იყო, სად არა, რესტორანში ორი თბილისელი გოგო გამოჩნდა. დავტრიალდი ჩემებურად, მოვიწვიე, მაგრამ ჩვენ სამნი ვართ და ესენი ორნი. კომპანიას ხომ არ დავშლით. იმხანად ერთ გოგოს ვხდებოდი, ლია ერქვა და მასთან გადავწყვიტე დარეკვა. შევედი დირექტორის კაბინეტში და ვრეკავ:
- ლია, "იმელთან" ვარ და სასწრაფოდ მოდი -მეთქი.
- ნუგზარ, ბავშვებიც წამოვიყვანო თუ მარტო მოვიდეო? - მკითხა.
უცებ გამოვფხიზლდი და ყურმილი ცივად დავკიდე. თურმე, შინ დამირეკავს.
გამიმართლა, ნამდვილად. კიდევ კარგი იმ გოგოს, რომელსაც მაშინ ვხვდებოდი, ჩემი ცოლის სახელი ერქვა - ლია...

მშიერი გალინა
ერთხანობას, მოსკოველ გალინა ლაპინას ვეტრფოდი. კარგა ხანს ეპისტოლური ურთიერთობა გვქონდა. ერთ - ერთ წერილში მომწერა:
- აწი ხშირად გნახავ - ბორტგამცილებლად დავიწყე მუშაობაო.
ჩამოფრინდა პირველად თბილისში, მეორე დღემდე დრო აქვს. შესანიშნავი გარგნობის გახლდათ, პატივი მინდა ვცე, მაგრამ მაშინ სად იყო ბევრი ფული?!
ჰოდა, ძველ თბილისში გავასეირნე. დავათვალიერებინე იქაურობა, ვუყვები პაოლო იაშვილზე, გალაკტიონზე, გრანელზე, მერე პასტერნაკიც გავახსენე და დიდ "შემოქმედებით წვაში" ვარ, მოკლედ.
ბოლოს მომიბრუნდა და მეკითხება:
- სადმე ფუნთუშა არ იყიდებაო?- რაღაცნაირად, საცოდავად მკითხა. თურმე შია.
სად იყო იმ დროს თბილისში ღამით ვაჭრობა?! გასკდა თავი ფიქრით, აღარ ვიცი, რა ვქნა და... პურის მცხობელებთან ჩავიყვანე მეიდანში, დაილოცოს მათი მარჯვენა.
იმ პურის საოცარი გემო და სურნელი ახლაც მახსოვს...ის ღამეც, რასაკვირველია...

вторник, 11 июня 2013 г.

მარტის ნაკვალევი...

რომელი ერთი გავიხსენო ქალბატონ სოფიკოზე? უბედნერიესი ადამიანი ვარ მას რომ ვიცნობდი. ყველა ჩვენი შეხვედრა, საუბარი, ვახშამი თუ ეზოში პატარა აუზთან ჯდომა - ნამცხვრით, თუნდაც ინტერვიუ, ყველაფერი იყო: სიცოცხლე, ცხოვრება, იმედი, ფიქრი, სიყვარული, რწმენა... უთვალავი რამ. მართლაც ბევრი ვისწავლე დიდებული, განუმერებელი, ბრძენი სოფიკო ჭიაურელისგან.
... დიდი გულისტკივილით გავაცილე უკანასკნელ გზაზე... მოსაგონარი კი ბევრი დამიტოვა. ზოგჯერ, როცა ძალას ვიპოვი, ვწერ ხოლმე პატარ-პატარა ამბებს. თუმცა ის დიდი, ყველაზე სქელტანიანი წიგნების ღირსია.
პირველ პირში კი შეგნებულად ვწერ, იმიტომ, რომ ძალიან მინდა, სოფიკო ჭიაურელი ყველას თავად გესუბროთ.
ბავშვობას განსაკუთრებული სითბოთი იხსენებდა ხოლმე. პირველი "სიყვარული" კი, თურმე ექვსი წლის ასაკში სწვევია და ერთ მშვენიერ საღამოს აი ეს ისტორია მიამბო:

პირველი სიყვარული

...შესანიშნავი მხატვარი, ოჯახის მეგობარი, საუცხოო ადამიანი სოლიკო ვირსალაძე შემიყვარდა.
მე და დედა გაგრაში ვისვენებდით. მოხდა უბედურება, ბიძა გარდაგვეცვალა და ვერიკო იძულებული გახდა, ორი დღით თბილისში დაბრუნებულიყო. მე ბატონ სოლიკოსთან დამტოვა. სწორედ მაშინ "შემიყვარდა" იგი.
ამ დროს ბატონი სოლიკო ერთ-ერთი მანდილოსნით გახლდათ გატაცებული და მე ექვსი წლის ბავშვი ისეთ ეჭვიანობის სცენებს ვუწყობდი, რომ...
ერთხელ ჩემმა "შეყვარებულმა" იმ მანდილოსანს ყვავილები მიართვა. ეს რომ დავინახე, ძალიან "გავბრაზდი". ზღვისკენ გავიქეცი და წყალში შევედი. სოლიკოზე გულმოსული მეტისმეტად შორს გავედი ზღვაში (ხუთი წლის ასაკიდან შესანიშნავად ცურავდა ქალბატონი სოფიკო. მ.კ.). ბავშვობიდან შორს, ძალიან შორს მიყვარს გაცურვა...იქ სულ სხვაა! იქ ყველაფერთან ერთიანდები...
ერთი სიტყვით, ბატონმა სოლიკომ ცურვა არ იცოდა, მახსოვს, იდგა ნავზე და მევედრებოდა, სოფიკო, გეხვეწებით, დაბრუნდით (თქვენობით მელაპარაკებოდა), ძალიან გთხოვთ, მე არ შემიძლია გამოგყვეთ...
ამის შემდეგ, ყოველ დილით, როცა ვიღვიძებდი, სასთუმალთან ვარდები მხვდებოდა....ყოველ დღე სხვადასხვა ფერი : წითელი, ვარდისფერი, ყვითელი, თეთრი... და ისევ თავიდან იწყებოდა ხოლმე ფერების ათვლა... რადგან ვარდებს მჩუქნიდა, ამით ვხვდებოდი, მეც რომ მისი "შეყვარებული " ვიყავი და ისეთი ამაყი დავდიოდი...
საოცარია ბავშვობა... ის სიყვარულიც საოცარი იყო...
***
ზღვის გარეშე არ შეეძლო, ღმერთო, როგორ უყვარდა ზღვა... ერთხელ მითხრა, - ზღვის გიჟი ვარო...ასეც იყო...
მახსოვს, ქალბატონი სოფიკოს დაკრძალვის დღეს, 6 მარტს, ძალიან ღელავდა შავი ზღვა და უზარმაზარი ზვირთები სოფიკოს საყვარელ ნაპირს ეხეთქებოდა... ვითომ მხოლოდ მარტის ბრალი იყო?! მე კი მგონია, სოფიკო ჭიაურელის ნაკვალევს ეძებდა...

понедельник, 10 июня 2013 г.

სიმართლე ბაში - აჩუკზე

შეხვედრა წარსულთან

... თბილისში, ძველ კინოსტუდიაში დავინახე ჩემი ოცნება, ჩემი ლია, ანგელოზური ნაკვთებით სახის... კინოსტუდიის პავილიონში ვიყავით ყველა. "ბაში - აჩუკიდან" ღამის სცენას ვიღებდით. ის სცენაა, სადაც თავადი ჩოლოყაშვილი ჯარს უყრიდა თავს. აქვე უნდა გადაგვეღო სცენა, როდესაც პირიმზისას აბდუშაჰილი მოჰყავს შესარიგებლად. ყველანი მზად ვიყავით. ცეცხლიც გუზგუზებდა, მაგრამ პირიმზისას როლის შემსრულებელი არ ჩანდა.
- ვის ველოდებით - მეთქი? რეჟისორს ვკითხე.
- მთავრი როლის შემსრულებელსო. გავოცდი. მეგონა, მთავრი როლი ბაში- აჩუკი იყო.
არ გასულა დიდი დრო და ხმა შემომესმა, არა, ეს ხმა არ იყო, ეს რაღც ჰანგს ჰგავდა...ყველამ იქით გავიხედეთ, უცებ გამოცურდა, დიახ, გამოცურდა და გაანათა იქაურობა, მე კი ამ საოცრებამ თვალთ დამიბნელა... იმ პირველ ღამესვე გულმა გული იცნო. გული ისეთი რამეა...
ხმას ვერ ვიღებდი, სიტყვა შემაშრა პირზე. ლია ჩემს წინ იდგა და თავისი ლამაზი, მშვენიერი თვალებით შემომცქეროდა.
- გამარჯობა, ბაჩუკი, - ხელი გამომიწოდა.
თრთოლვით ჩამოვართვი და მის ნაზ ხელს ჩემს ხელებში მივუჩინე ბინა, ხელს, რომლის ბადალი, დედაჩემის გარდა, ვერსად ვიხილე.

მხოლოდ მე და ლია

1998 წლის 7 ოქტომბერს გამოფენაზე წავიდა. რომ დაბრუნდა, მითხრა, შეუძლოდ, ვარო. დაწექი - მეთქი, წამალი მივეცი. თბილად დავახურე და დაიძინა. ბავშვები შინ არ იყვენენ, მარტონი დავრჩით და მოგვიანებით მეც მივუწექი გვერდით. მას რომ ჩაეძინა, მეც ჩამეძინა.
დილაადრიან კი, თითქოს რაღაც დამეცა თავში, ისეთი შეგრძნებით გამომეღვიძა. ვხედავ, ლიას ისევ სძინავს.ხელი დავადე, საბანი გადავუწიე, კარგად ისუნთქოს - მეთქი, მეგონა ეძინა. შევხედე და...
აღარ სუნთქავდა უკვე...
რაც მაშინ დამემართა, ენით ვერ აღვწერ იმ დილის მეხდაცემას. გიჟივით გავხდი. ხელოვნური სუნთქვაც ჩავუტარე. სისულელეებს ვაკეთებდი...
დილის ექვსი საათი იყო, ჩავიკარი გულში... რამდენ საათს ვიყავი ასე, არ ვიცი. ჩვენი 43 წელი, მე და ლია... მხოლოდ მე და ლია...
ყველაფერს განიცდიდა, ყველაფერი გულთან მიჰქონდა, რამდენს ეხმარებდა, ისეთი მოღვაწე იყო...
კარზე ზარმა გამომაფხიზლა, 11 საათი დაწყებულიყო...
საფლავზე კვირაში ორ-სამჯერ დავდივარ, ველაპარაკები, მისი საუბარიც მესმის. ყველაფერს ვუყვები, ვეკითხები, ის კი მარიგებს, მეც ისე ვიქცევი, ყველაფერს ვფიცავ. მისი აზრი ბევრ რამეში მშველის. ის ისეთი საზრიანი გოგო იყო.... ჩემი ლია, ჩემი ლია...

ამომავალი მზე 

...ლიას ერთგული ვიყავი მარადჟამს. კი, ძალიან ბევრი თაყვანისმცემელი მყავდა, მშვენიერი ქალბატონები, ბევრ მათგანს მეც თაყვანს ვცემდი, მაგრამ ლია განა მივიწყებული მყავდა?
ლია ელიავა ამომამვალი მზე იყო ჩემთვის, უსასრულო სინათლე, რომელიც მგნიტივით მიზიდავდა და სახლში მიწვევდა. სხვა დანარჩენი კი...
რა ვქნა, უამრავი ქალი მყავდა, მსოფლიოს ბევრ საინტერესო, გამოჩენილ და სახელოვან მანდილოსანთან მქონდა ურთიერთობა, მაგრამ ჩემი ნავსაყუდელი მხოლოდ ლია იყო. როდესაც შინ ვბრუნდებოდი, ჯანღონით სავსე შევაღებდი ოჯახის კარს და მუდამ სუფთა გულით ვიკრვდი გულში ჩემს ლიას.
მორწმუნე და ქალაქელი კაცი სხვანაირად ვერც მოვიქცეოდი.
ჰო, ეს ასე იყო, ასე...
მე და ლია მოქალაქეებს არ ვუწოდებით ჩვენს თავს, ჩვენ ქალაქელებს მივეკუთვნებით.ერთხელ ენგელსის ქუჩით მოვდიოდით, ერთ სახლთან შეჩერდა:
-- ოთარ, აბა აიხედე, მეორე სართულზე ფანჯარასთან კარადა მოჩანსო? - მკითხა.
-- მუქი ყავისფერი კარად მოჩანს - მეთქი. ეს ჩვენი კარადააო... ცრემლი მოადგა. მკერდში ჩავიკარი.
ჰო, სწორედ იმ პირველ ღამეს, კინოსტუდიის პავლიონში, ცეცხლის პირას გადავუხსენით ერთმანეთს გული...საოცარი ღამე იყო...
იმ პირველ ღამეს დამიბნელა თვალი მისმა სილამაზემ, მერე, მრავალი წლის მერე კი - მზე, მაგრამ ჩვენ მაინც სულ ერთად ვართ. მე და ლია, ჩემი ლია...
ეს სიმართლეა, ჩემი სიმართლე...

* * *
ეს ყოველივე კი, რა თქმა უნდა ბატონმა ოთარმა მიამბო და მე ეს შეხვერდა არასოდეს დამავიწყდება, არც მისი ნაღველი, ხმა და თვალები...
ბედნიერი ვარ, რომ ქალბატონ ლიას ვიცნობდი...

რატომ ვერ ვნახე სერგო ზაქარიაძე

არის შემთხვევა, არის თარიღი, არის ფაქტი და ხარ - შენ, ვისაც არ გავიწყდება კონკრეტული შემთხვევა, თარიღი და ფაქტი. ალბათ, იმიტომ ხარ, რომ გახსოვდეს!
მართალია, უდიდესი, ლეგენდარული მსახიობის გახსენებას ვაპირებ, მაგრამ გოდერძი ჩოხელის სიტყვებით მინდა დავიწყო. უფრო მეტიც, არ იცნობდნენ ერთამანეთს სხვადასხვა წლების გამო, მაგრამ ფაქტია, რომ ორივე ჩვენი უახლესი ისტორიაა, ჩვენი სიყვარული და მოწიწება. ეს ორი გასაოცარი ქართველი თავ -თავის საქმეში გენიოსები იყვნენ. გოდერძიმ თქვა: 
" სიკვდილი? -სიკვდილი არის ადამიანად არ ყოფნის სევდაო!"
რატომ გამახსენდა გოდერძის სიტყვები? იმიტომ, რომ ქართული თეატრისა და კინოს ლეგენდა, სერგო ზაქარიაძე, დიდი სევდაა სწორედ...
ერთად ერთხელ, რუსთაველზე ვნახე ცოცხალი სერგო ზაქარიაძე. ბავშვი ვიყავი, მაგრამ მახსოვს მისი საოცარი მხარ-ბეჭი, თუმცა ხელები დამამახსოვრდა ყველაზე მეტად, ძლიერი, ფართო, ხორციანი, ხორბლისფერი...მოდიოდა და ყველას უღიმოდა, ესალმებოდა, ზოგს ხელს ართმევდა, ორჯერ შეჩერდა კიდეც და გამოელაპარაკა თბილისელებს... ახლა შემხვედრნი როგორი სიყვრულით შესციცინებდნენ სიცოცხლეშივე ლეგენდად ქცეულ მსახიობს?!
ასე მეგონა, მეც ვიცნობდი, იმიტომ, რომ იმ წლების ყველა ფილმი ნანახი მქონდა: "ჯარისკაცის მამა", " მალე გაზაფხული მოვა", "არ დაიდარდო", "შეხვედრა წარსულთან"... კინო ისე მიყვარდაა...
ოჯახშიც ზოგჯერ ვსაუბრობთ მასზე, ჩემი მეუღლის პედაგოგი გახლდათ ცოტა ხნით, მხოლოდ პირველ კურსზე და ბევრ მის ჭკვიან გამონათქვამს იხსენებს ხოლმე.
მე კი 1971 წლის 13 აპრილი მახსოვს გამორჩეულად და ჩაბნელებული რუსთაველის თეატრი.
13-14 წლის გოგო ვიყავი, მაშინ დიდი ამბავი იყო უცხოელი სტუმარი, მაგრამ ჩვენს ოჯახს მამას ახლობელი, პოლონელი ცოლ-ქმარი ეწვია. ამათ "ჯარისკაცის მამა" ნანახი ჰქონიათ თურმე და ვახშმის დროს გაიხსენეს, თავი მოიწონეს ამით. მეც დიდი გოგო ვიყავი უკვე და თავის მოწონება ასე არ უნდა - მეთქი, რუსულად, რასაკვირველია(მამამ კარგი რუსული მასწავლა), ვუთხარი:
- ის ყველას ძალინ გვიყვარს, არა მხოლოდ კინოში, თეატრშიც მაგრად თამაშობს და ისეთი მოხუცი კი არ არის , როგორც ფილმში, ძალიან კარგად გამოიყურება -თქო (მაშინ სიტყვა სიმპათიური ან არ ვიცოდი, ან ვერ გავიხსენე ბავშვური აღელვებისაგან).
- ძალიან კარგიო, წაგვიყავანეთ თეატრში, სიამოვნებით ვნახავთო. 
მამამ მეორე დღესვე აიღო ბილეთები. სამწუხაროდ, რომელ სპექტაკლზე, არ მახსოვს.
სამი დღის მერე გამოვიპრანჭეთ და ხუთივე ანუ დედა, მამა, მე და ორივე სტუმარი რუსთაველის თეატრისკენ გავეშურეთ. მაშინ რვაზე იწყებოდა სპექტაკლები, რვის ნახევარზე იქ ვიყავით უკვე. მთელი გზა ყურები გამოვუჭდე სტუმრებს, რა ლამაზი იყო ჩვენი თეატრი.
მივედით და...სრულიად ჩაბნელებული თეატრი დაგვხვდა, სათეატროდ გამოწყობილი ხალხიც მრავლად იყო მოსული. არადა, გაოცებულ ვიყურებოდი, სპექტაკლის წინ ხომ მუდამ გაჩახჩახებული იყო თეატრი და ვერ მივმხვდარიყავი, რა ხდებოდა. არც არავინ იცოდა, ყველა ველოდით შუქის ანთებას და ცენტრალური კარის გაღებას.
ცოტა ხნის მერე კი ერთი მამაკაცი გამოვიდა, მაყურებელი მოგვიხმო და...
ბოდიში მოგვიხადა, შეგიძლიათ ბილეთები დააბრუნოთ, სპექტაკლი ვერ გაიმართება, დღეს ბატონი სერგო ზაქარიაძე გარდაიცვალაო...მახსოვს ხალხის თვალები, ხელების შლა, ერთმანეთს უსამძიმრებდნენ თბილისელები...
ეს იყო 1971 წლის 13 აპრილი...
მაშინ ხომ არც ინტერნეტი იყო, არც მობილური და არც ელვისებურად აცხადებდნენ ტელევიზიით (ერთი კინკილა ტელევიზია გვქონდა).
საოცარი ის იყო, რომ ბილეთი არავის დაუბრუნებია, კარგა ხნის მერე ყველა ფეხაკრეფით დაიშალა, უფროსი ქალები აცრემლებული გაეცალნენ იქაურობას...
*
მართალია დიდი დრო გავიდა, მაგრამ როდესაც მანქანით ღამის საათებში რუსთაველზე გავლა მიწევს და ჩაბნელებულ თეატრს ვხედავ, მაშინვე ის თბილისური საღამო მახსენდება...აცხონოს ღმერთმა ქართული კინოსა და თეატრის ლეგენდა -- სერგო ზაქარიძე!
დიდი გულის არტისტს , გულმა უღალატა, თურმე. ალბათ, რამდენ რამეს იტევდა...
წავიდა, ჩუმად გაშორდა ქალაქს...

გაოცებული გურამ საღარაძე

გივი სიხარულიძის მოუსვენრობის ამბავი ყველასთვის ცნობილია, რას არ ჩაიდენს, თავი რომ დაგამახსოვროს.
ერთხელაც, გურამ საღარაძესთან ერთად გაემგზავრა ქალაქგარეთ. გზაში მშვენივრად იმუსაიფეს, ვინ აღარ გაიხსენეს, იცინეს, იმხიარულეს, საუცხოო გუნებაზე რომ არიან, მოულოდნელად, არც აცია, არც აცხელა გივიმ, გააღო მანქანის კარი და პირდაპირ გზატკეცილზე გადახტა.
პირველ წამებში გაოცებულმა გურამ საღარაძემ ვერ გააცნობიერა, რა მოხდა, რატომ მოხდა, 
ცხადი იყო თუ სიზმარი, იმიტომ, რომ ასევე წამებში, ცოცხლად და უვნებლად, გივი ასფალტიდან
წამოხტა, დაჰკრა ფეხი, უსწრაფესად გამოეკიდა მანქანას, დაეწია კიდეც და თვალისდახამხამებაში ისევ გვერდით მიუსკუპდა მეგობარს.
ისეთ მდგომარეობაში იყო გივის შემხედვარე გურამი, ხმას ვერ იღებდა "ენაგადაყლაპული".
- რა ქენი, გივი, რა იყო ეს? -ძლივს ამოთქვა ოდნავ გონს მოსულმა.
-არაფერი, გურამს ვენაცვალე, გადახტომის სურვილი გამიჩნდა და გადავხტი კიდეც. 
სამაგიეროდ, ხომ არასოდეს დაგავიწყდებაო?! 
ხარხარებდა გივი სიხარულიძე...